Ο σωστός δάσκαλος

 
Κωστής Παλαμάς 'Στον Δάσκαλο'
Σμίλεψε πάλι, δάσκαλε, ψυχές!
Κι ότι σ’ απόμεινε ακόμη στη ζωή σου,
Μην τ’ αρνηθείς! Θυσίασέ το ως τη στερνή πνοή σου!
Χτίσ’ το παλάτι, δάσκαλε σοφέ!

Κι αν λίγη δύναμη μεσ’ το κορμί σου μένει,
Μην κουρασθείς. Είν’ η ψυχή σου ατσαλωμένη.
Θέμελα βάλε τώρα πιο βαθειά,
Ο πόλεμος να μη μπορεί να τα γκρεμίσει.

Σκάψε βαθειά. Τι κι’ αν πολλοί σ’ έχουνε λησμονήσει;
Θα θυμηθούνε κάποτε κι αυτοί
Τα βάρη που κρατάς σαν Άτλαντας στην πλάτη,
Υπομονή! Χτίζε, σοφέ, της κοινωνίας το παλάτι!
 

Ο σωστός δάσκαλος είναι αυτός που

* Αγαπά την εργασία του
* Έχει ικανότητα επικοινωνίας με τους μαθητές του
* Έχει ικανότητα να περνάει θετικά μηνύματα
* Προωθεί εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες και καινοτομίες στην τάξη
* Μπορεί να εντοπίσει παιδιά που διαφέρουν από τον μέσο όρο
* Διατηρεί καλές σχέσεις με τους γονείς των μαθητών του
* Έχει δυνατότητα επέκτασης της οικογένειας στο σχολείο
* Μπορεί να λειτουργεί ως θετικό πρότυπο για τους μαθητές του 
 Δεν είναι σωστός αν

* Βλέπει διεκπεραιωτικά την εργασία του
* Δεν έχει συναισθηματική επαφή με τους μαθητές του
* Αγνοεί τους κανόνες συμπεριφοράς (π.χ., μιλάει στο κινητό του ή καπνίζει μέσα στη σχολική τάξη)
* Αποδέχεται τη φασαρία στην τάξη του και αδιαφορεί γι΄ αυτήν
* Αδιαφορεί για τα συναισθήματα των μαθητών του
* Δεν περνάει σωστά παιδαγωγικά μηνύματα στα παιδιά
* Βλέπει μαθητές να εκδηλώνουν αντικοινωνική συμπεριφορά ή να έχουν προβλήματα και αδιαφορεί
* Επιτρέπει σε παιδιά να αποκλείουν ή να παρενοχλούν συμμαθητές τους
                                Ο καλός δάσκαλος
1. είναι ευγενικός
2. είναι μεγαλόψυχος
3. σε ακούει προσεκτικά
4. σε ενθαρρύνει
5. πιστεύει σε σένα
6. κρατάει μυστικά
7. του αρέσει να διδάσκει παιδιά/νέους
8. του αρέσει να διδάσκει τα διάφορα μαθήματα
9. αφιερώνει χρόνο για να σου εξηγήσει
10. σε βοηθάει όταν έχεις "κολλήσει" 
 11. σε ενημερώνει για την πρόοδό σου
12. σου επιτρέπει να πεις "το δικό σου"
13. δεν παραιτείται από σένα όταν εσύ αποτυγχάνεις
14. τον ενδιαφέρει η γνώμη μου
15. σε κάνει να νοιώθεις έξυπνος
16. δεν κάνει διακρίσεις μεταξύ των μαθητών του
17. σε υπερασπίζει
18. αντιπαρέρχεται μικρότητες
19. λέει την αλήθεια
20. συγχωρεί

Δυστυχώς, την ευθύνη για κάθε παραβατική ή προβληματική συμπεριφορά κάθε συνανθρώπου μας συνηθίζεται όλοι να την αποδίδουν σε έλλειψη παιδείας και αγωγής. Σύμφωνα με την άποψη αυτή το σχολείο θα έπρεπε να παράγει παντογνώστες και αδιάφθορους πολίτες. Πέρα από τις εγκύκλιες γνώσεις του Αναλυτικού Προγράμματος ζητούν από το Σχολείο να διδάξει τα πάντα: Μαθηματικά, Φυσικές Επιστήμες, Αγωγή Υγείας, κυκλοφοριακή και περιβαλλοντολογική αγωγή, αγάπη για την Πατρίδα, την Ειρήνη, τη Δημοκρατία και όταν μάλιστα λένε Σχολείο εννοούν το Δάσκαλο. Βέβαια το Σχολείο έχει αποστολή να προσφέρει στο μαθητή θεμελιακής σημασίας στοιχεία για την καλλιέργεια της προσωπικότητας του. Πέρα από τις γνώσεις, που είναι βασικός προορισμός της εκπαιδευτικής διαδικασίας, άλλος επίσης σημαντικός στόχος είναι η διαμόρφωση ήθους και πίστη σε αξίες αιώνιες, αναλλοίωτες, θεμέλια κάθε κοινωνίας. Είναι αλήθεια ότι το ήθος στις μέρες μας σχεδόν χλευάζεται, καίτοι είναι συνταγματική επιταγή όμως αποτελεί την πεμπτουσία στις ανθρώπινες σχέσεις. Το κυνήγι της οικονομικής – επαγγελματικής επιτυχίας έχει ως συνέπεια την παραμέληση κάποιων μαθημάτων που αποσκοπούν στην καλλιέργεια και τον υπερτονισμό εκείνων που οδηγούν σε επαγγελματική επιτυχία. Για το λόγο αυτό συναντάμε σε πολλά επαγγέλματα με κοινωνικό χαρακτήρα, ανθρώπους ιδιαίτερα φιλάργυρους, άπληστους, ανάλγητους χωρίς καμία ηθική αναστολή. Το ήθος είναι το αλάτι πού δεν θα επιτρέπει τη σήψη της κοινωνίας. Και μόνο μια ηθικά καλλιεργημένη προσωπικότητα, τόσο του Δασκάλου όσο και του μαθητή μπορεί να οπλιστεί με δικαιοσύνη, ανιδιοτέλεια, αγάπη, υπομονή, ανοχή και ανεξικακία. Ό μεγάλος Παιδαγωγός Κομένιος υποστηρίζει ότι «Δυστυχής είναι η παίδευση που δεν οδηγεί σε χρηστά ήθη και ευσέβεια». Ο σωστός Δάσκαλος γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν στοχεύει στη διαμόρφωση εργασιακών ρομπότ, αλλά ισορροπημένων προσωπικοτήτων, πού δεν θα παλεύουν μεταξύ αισθημάτων μειονεξίας και υπεροψίας, αλλά θα είναι σίγουροι για τον εαυτό τους και δεν θα προσπαθούν να καλύψουν τα κενά του εσωτερικού τους κόσμου με το κυνήγι εφήμερων ιδεολογικών ρευμάτων που αποχαυνώνουν τον άνθρωπο και τον καθιστούν έρμαιο ατόμων ή ομάδων, οι οποίες διαβρώνουν τη λογική και διαστρεβλώνουν το συναίσθημα. Ό σωστός Δάσκαλος ως Δημόσιος Υπάλληλος, εφαρμόζοντας το Αναλυτικό Πρόγραμμα, ακόμη και αν ο ίδιος δεν συμφωνεί ιδεολογικά, διδάσκει με σοβαρότητα τα μαθήματα, όπως την Ιστορία. Aρκεί επίσης να αναφέρουμε αυτό πού έγραψε ό μεγάλος Ντοστογιέφσκι: «Αν δεν υπάρχει Θεός, τα πάντα επιτρέπονται». Ή καθημερινή ζωή μαρτυρεί πόσο χαμηλά μπορεί να πέσει ό άνθρωπος πού θεοποιεί τον εαυτό του, τις αδυναμίες και τα πάθη του και λειτουργεί χωρίς καμιά ηθική αναστολή. Όσο για την αναγκαιότητα της διδασκαλίας της Ιστορίας και των αισθημάτων φιλοπατρίας, πού πρέπει να αναπτυχθούν στην ψυχή του παιδιού, επισημαίνεται ότι ο Σωκράτης χαρακτήρισε «τιμιώτερον και άγιώτερον» πάντων την Πατρίδα, αλλά δυστυχώς χλευάζεται από παιδιά πού ζουν στην Ελλάδα και πέρασαν από ελληνικά σχολεία. Ποιος Έλληνας δεν θλίβεται, όταν ορισμένα παιδιά ελληνόπουλα παρασυρμένα από κάποια ιδεολογήματα και μορφές κοινωνικής διαμαρτυρίας, χλευάζουν και βεβηλώνουν ασύστολα τα εθνικά μας σύμβολα (τη σημαία, τους ανδριάντες κ.α), επειδή συγχέουν τον πατριωτισμό με τον σωβινισμό, ή έχουν παράπονα από κακοδιοίκηση της Χώρας; Οι δικαιολογίες που ξεκινούν από κοινωνικές αδικίες, αδικίες που υπήρχαν και υπάρχουν παντού στον κόσμο, δεν μπορούν να δικαιολογήσουν τέτοιες συμπεριφορές. Ασφαλώς και δεν μπορεί κανείς να χρεώσει τις συμπεριφορές αυτές στο Δάσκαλο. Ωστόσο, αυτός μπορεί να προλάβει τέτοια φαινόμενα, διδάσκοντας με διηγήσεις εμπλουτισμένες με βιωματική συμμετοχή όλων των μαθητών. Συγχρόνως, κάνει σαφές ότι ή κοινωνική ζωή του ανθρώπου προϋποθέτει σεβασμό σε κάθε τι που ανήκει στο κοινό, στο δήμο, στην κοινότητα και γενικά στο κοινωνικό σύνολο. Τονίζει το κοινωνικό συναίσθημα και υπογραμμίζει την κοινωνική ευθύνη. Απώτερος στόχος του είναι να καταπολεμηθεί ό άκρατος ατομισμός πού καλλιεργείται στις μέρες μας και ουσιαστικά σκοτώνει την ευαισθησία για κάθε τι το κοινωνικό. Από την αρχή της σχολικής χρονιάς, ο αποτελεσματικός δάσκαλος παίρνει άμεσα ή έμμεσα πληροφορίες σχετικές με τους μαθητές του, με σκοπό να τους γνωρίσει καλύτερα. Ιδιαίτερα για θέματα υγείας, συμπεριφοράς, σχετικές με την οικογένεια, όχι ως ανακριτής αλλά απλά και αβίαστα για να τον γνωρίσει καλύτερα.. αντιμετωπίζει με διαφορετικό τρόπο τους διάφορους μαθητές. Διαφορετικά τον νευρικό, τον μειονεκτικό, τον ατίθασο, το μοναχοπαίδι, το νωθρό, το φοβισμένο παιδί. Για το δάσκαλο είναι συχνά δύσκολος ο συνδυασμός ελευθερίας και πειθαρχίας, στοιχεία βασικά για την κοινωνική και ομαδική ζωή μέσα στην τάξη. Δεν παραλείπει να συναντά συχνά τους γονείς των μαθητών του για να πληροφορεί και να πληροφορείται. Ο αποτελεσματικός δάσκαλος προσπαθεί να αναπληρώσει σοβαρές ελλείψεις της οικογένειας και να προσφέρει ψυχολογική στήριξη στο παιδί. Ιδιαίτερα δύσκολη είναι η αποστολή του δασκάλου όταν η οικογένεια αδυνατεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της απέναντι στα παιδιά, οι γονείς έχουν διάφορα προβλήματα, υπάρχει ένα νοσηρό κλίμα στην οικογένεια. Ο δάσκαλος καλείται πραγματικά να αναπληρώσει τη στοργή και την αγάπη που λείπουν από τα παιδιά αυτά. Ο αποτελεσματικός δάσκαλος αποδίδει όταν είναι ψυχολογικά ισορροπημένος άνθρωπος, έχει συναισθηματική σταθερότητα, τα «έχει βρει με τον εαυτό του». Δεν είναι ούτε κομπλεξικός, ούτε οιηματίας. Είναι σημαντικό αυτό στις σχέσεις του με τους άλλους. Δεν έχει την ψευδαίσθηση της γνωστικής αυτάρκειας ούτε ότι δεν έχει ανάγκη κανένα. Είναι υπερασπιστής της αξιοπρέπειας της δικής του και των άλλων. Γι’ αυτό δεν ανέχεται την ταπείνωση και υποτίμηση ενός ή κάποιων μαθητών από τους συμμαθητές τους. Δεν επιτρέπει σε κανένα μέσα στην τάξη να ξεφύγει από τα όρια της ευπρέπειας. Δεν είναι μνησίκακος και το ίδιο διδάσκει και στους μαθητές του. Κάθε δάσκαλος που θέλει να είναι αποτελεσματικός, αγαπά την αποστολή του και αφιερώνεται σ’ αυτή, αγαπά τους μαθητές του σα δικά του παιδιά. Η παιδαγωγική αυτή αγάπη τον ενισχύει καθημερινά και δεν τον αφήνει να κουραστεί. Του ενισχύει τις αντοχές, τον βοηθά να ξεπερνά όλα τα εμπόδια. Η καλή επίδοση των μαθητών του και κάθε τους επιτυχία ανατροφοδοτεί τη διάθεσή του για προσφορά. Ο αποτελεσματικός δάσκαλος γνωρίζει καλά ότι το έργο του είναι δύσκολο και θέλει πολλή υπομονή. Η άγνοια, απειρία, αφέλεια, αδυναμία των μαθητών απαιτούν υπομονή, επιμονή, κατανόηση, ψυχραιμία, αταραξία ψυχής. Το ίδιο ισχύει και για τα σφάλματα, τις απροσεξίες και τη στάση των δύσκολων παιδιών που δοκιμάζουν την υπομονή και τις αντοχές του. Δεν πρέπει να τον εκνευρίζουν, γιατί θυμάται πάντα ότι είναι νέοι, όπως κάποτε κι αυτός και κάνουν λάθη. Η απόκτηση της γνώσης δεν είναι εύκολη υπόθεση. Δε μπορούν όλοι οι μαθητές να προσλάβουν τόσο εύκολα όσο νομίζουμε οι ενήλικες. Ο δάσκαλος θα επαναλάβει, θα επιμείνει, θα αναζητήσει τον καλύτερο τρόπο διδασκαλίας ώστε να είναι σίγουρος ότι ο μαθητής αφομοίωσε. Δεν αγανακτεί όταν ο μαθητής τα χάνει και δε μπορεί να ανταποκριθεί, δεν εκνευρίζεται, δεν εξάπτεται μπροστά στην αδιαφορία, την αδράνεια, τη λανθασμένη συμπεριφορά του μαθητή. Με αυτοκυριαρχία κατανιεί και ερμηνεύει τα πάντα. Ο αποτελεσματικός δάσκαλος δεν μπαίνει ποτέ στην τάξη αν δεν έχει ετοιμαστεί. Αυτό ισχύει για κάθε μάθημα. Οι πρόχειροι αυτοσχεδιασμοί δεν τον τιμούν, αντίθετα τον εκθέτουν στους μαθητές. Και οι μικροί ακόμη μαθητές αντιλαμβάνονται την προχειρότητα και την άγνοια του δασκάλου. Ορισμένοι έχουμε αδυναμία σε κάποια μαθήματα και παραμελούμε τα άλλα. Όμως ο αποτελεσματικός δάσκαλος είναι βέβαιος ότι κάθε μάθημα έχει την αξία του και αυτό το περνάει και στα παιδιά. Η ανησυχία στην τάξη δεν σταματά με παρακλήσεις ή απειλές, αλλά με την ελκυστική παρουσίαση της νέας γνώσης με τρόπο εύληπτο, παραστατικό, ζωντάνια, χρωματισμό φωνής, ανάλογη στάση του σώματος. Ο δάσκαλος είναι ηθοποιός με τη διπλή σημασία. διδάσκει ήθος και παίζει το ρόλο του σαν ηθοποιός. Ο δάσκαλος πρέπει να είναι αμερόληπτος και να μην επηρεάζεται από γνωριμίες, φιλίες, κοινωνική θέση των γονιών ή την εξωτερική εμφάνιση των μαθητών. δεν αεροβατεί. Έχει αυτογνωσία και δε διστάζει να συμβουλευτεί παλιότερους και εμπειρότερους συναδέλφους του. Σε εξαιρετικές περιστάσεις απευθύνεται σε ειδικούς. Είναι σπάνιο να υπάρχει άνθρωπος χωρίς προσωπικό ή οικογενειακό πρόβλημα. Στη σημερινή εποχή δεν είναι αυτονόητη ούτε η οικογενειακή γαλήνη. Ο αποτελεσματικός δάσκαλος προσπαθεί να διαχωρίζει τις διδακτικές του ευθύνες από τα μικρά ή μεγάλα αδιέξοδα της προσωπικής ή οικογενειακής ζωής. Έτσι αποφεύγει τους εκνευρισμούς, τα ξεσπάσματα, τις συναισθηματικές αλλαγές στην τάξη, στους συναδέλφους του, στους γονείς. Η άνοδος του βιοτικού επιπέδου και η κατάρρευση των αξιών έδωσε την εντύπωση ότι η αποστολή του Δασκάλου είναι ασήμαντη. Ένα όμως παραμένει γεγονός. Ο εμπνευσμένος δάσκαλος είναι πνευματικός ηγέτης γιατί έχει στόχους, και δίνει νόημα στο έργο του. Πρέπει να είναι μακριά απ’ αυτόν η νοοτροπία του υπαλλήλου που εκτελεί το έργο του σαν αγγαρεία, τυπικά, χωρίς ψυχή, που κουράζει και κουράζεται.


Πηγές: Αλεξάνδρα Καπάτου (ψυχολόγος – παιδοψυχολόγος), Μαρία Μαμασούλα Δρ. Παιδαγωγικής

Δυστυχώς, την ευθύνη για κάθε παραβατική ή προβληματική συμπεριφορά κάθε συνανθρώπου μας συνηθίζεται όλοι να την αποδίδουν σε έλλειψη παιδείας και αγωγής. Σύμφωνα με την άποψη αυτή το σχολείο θα έπρεπε να παράγει παντογνώστες και αδιάφθορους πολίτες. Πέρα από τις εγκύκλιες γνώσεις του Αναλυτικού Προγράμματος ζητούν από το Σχολείο να διδάξει τα πάντα: Μαθηματικά, Φυσικές Επιστήμες, Αγωγή Υγείας, κυκλοφοριακή και περιβαλλοντολογική αγωγή, αγάπη για την Πατρίδα, την Ειρήνη, τη Δημοκρατία και όταν μάλιστα λένε Σχολείο εννοούν το Δάσκαλο. Βέβαια το Σχολείο έχει αποστολή να προσφέρει στο μαθητή θεμελιακής σημασίας στοιχεία για την καλλιέργεια της προσωπικότητας του. Πέρα από τις γνώσεις, που είναι βασικός προορισμός της εκπαιδευτικής διαδικασίας, άλλος επίσης σημαντικός στόχος είναι η διαμόρφωση ήθους και πίστη σε αξίες αιώνιες, αναλλοίωτες, θεμέλια κάθε κοινωνίας. Είναι αλήθεια ότι το ήθος στις μέρες μας σχεδόν χλευάζεται, καίτοι είναι συνταγματική επιταγή όμως αποτελεί την πεμπτουσία στις ανθρώπινες σχέσεις. Το κυνήγι της οικονομικής – επαγγελματικής επιτυχίας έχει ως συνέπεια την παραμέληση κάποιων μαθημάτων που αποσκοπούν στην καλλιέργεια και τον υπερτονισμό εκείνων που οδηγούν σε επαγγελματική επιτυχία. Για το λόγο αυτό συναντάμε σε πολλά επαγγέλματα με κοινωνικό χαρακτήρα, ανθρώπους ιδιαίτερα φιλάργυρους, άπληστους, ανάλγητους χωρίς καμία ηθική αναστολή. Το ήθος είναι το αλάτι πού δεν θα επιτρέπει τη σήψη της κοινωνίας. Και μόνο μια ηθικά καλλιεργημένη προσωπικότητα, τόσο του Δασκάλου όσο και του μαθητή μπορεί να οπλιστεί με δικαιοσύνη, ανιδιοτέλεια, αγάπη, υπομονή, ανοχή και ανεξικακία. Ό μεγάλος Παιδαγωγός Κομένιος υποστηρίζει ότι «Δυστυχής είναι η παίδευση που δεν οδηγεί σε χρηστά ήθη και ευσέβεια». Ο σωστός Δάσκαλος γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν στοχεύει στη διαμόρφωση εργασιακών ρομπότ, αλλά ισορροπημένων προσωπικοτήτων, πού δεν θα παλεύουν μεταξύ αισθημάτων μειονεξίας και υπεροψίας, αλλά θα είναι σίγουροι για τον εαυτό τους και δεν θα προσπαθούν να καλύψουν τα κενά του εσωτερικού τους κόσμου με το κυνήγι εφήμερων ιδεολογικών ρευμάτων που αποχαυνώνουν τον άνθρωπο και τον καθιστούν έρμαιο ατόμων ή ομάδων, οι οποίες διαβρώνουν τη λογική και διαστρεβλώνουν το συναίσθημα. Ό σωστός Δάσκαλος ως Δημόσιος Υπάλληλος, εφαρμόζοντας το Αναλυτικό Πρόγραμμα, ακόμη και αν ο ίδιος δεν συμφωνεί ιδεολογικά, διδάσκει με σοβαρότητα τα μαθήματα, όπως την Ιστορία. Aρκεί επίσης να αναφέρουμε αυτό πού έγραψε ό μεγάλος Ντοστογιέφσκι: «Αν δεν υπάρχει Θεός, τα πάντα επιτρέπονται». Ή καθημερινή ζωή μαρτυρεί πόσο χαμηλά μπορεί να πέσει ό άνθρωπος πού θεοποιεί τον εαυτό του, τις αδυναμίες και τα πάθη του και λειτουργεί χωρίς καμιά ηθική αναστολή. Όσο για την αναγκαιότητα της διδασκαλίας της Ιστορίας και των αισθημάτων φιλοπατρίας, πού πρέπει να αναπτυχθούν στην ψυχή του παιδιού, επισημαίνεται ότι ο Σωκράτης χαρακτήρισε «τιμιώτερον και άγιώτερον» πάντων την Πατρίδα, αλλά δυστυχώς χλευάζεται από παιδιά πού ζουν στην Ελλάδα και πέρασαν από ελληνικά σχολεία. Ποιος Έλληνας δεν θλίβεται, όταν ορισμένα παιδιά ελληνόπουλα παρασυρμένα από κάποια ιδεολογήματα και μορφές κοινωνικής διαμαρτυρίας, χλευάζουν και βεβηλώνουν ασύστολα τα εθνικά μας σύμβολα (τη σημαία, τους ανδριάντες κ.α), επειδή συγχέουν τον πατριωτισμό με τον σωβινισμό, ή έχουν παράπονα από κακοδιοίκηση της Χώρας; Οι δικαιολογίες που ξεκινούν από κοινωνικές αδικίες, αδικίες που υπήρχαν και υπάρχουν παντού στον κόσμο, δεν μπορούν να δικαιολογήσουν τέτοιες συμπεριφορές. Ασφαλώς και δεν μπορεί κανείς να χρεώσει τις συμπεριφορές αυτές στο Δάσκαλο. Ωστόσο, αυτός μπορεί να προλάβει τέτοια φαινόμενα, διδάσκοντας με διηγήσεις εμπλουτισμένες με βιωματική συμμετοχή όλων των μαθητών. Συγχρόνως, κάνει σαφές ότι ή κοινωνική ζωή του ανθρώπου προϋποθέτει σεβασμό σε κάθε τι που ανήκει στο κοινό, στο δήμο, στην κοινότητα και γενικά στο κοινωνικό σύνολο. Τονίζει το κοινωνικό συναίσθημα και υπογραμμίζει την κοινωνική ευθύνη. Απώτερος στόχος του είναι να καταπολεμηθεί ό άκρατος ατομισμός πού καλλιεργείται στις μέρες μας και ουσιαστικά σκοτώνει την ευαισθησία για κάθε τι το κοινωνικό. Από την αρχή της σχολικής χρονιάς, ο αποτελεσματικός δάσκαλος παίρνει άμεσα ή έμμεσα πληροφορίες σχετικές με τους μαθητές του, με σκοπό να τους γνωρίσει καλύτερα. Ιδιαίτερα για θέματα υγείας, συμπεριφοράς, σχετικές με την οικογένεια, όχι ως ανακριτής αλλά απλά και αβίαστα για να τον γνωρίσει καλύτερα.. αντιμετωπίζει με διαφορετικό τρόπο τους διάφορους μαθητές. Διαφορετικά τον νευρικό, τον μειονεκτικό, τον ατίθασο, το μοναχοπαίδι, το νωθρό, το φοβισμένο παιδί. Για το δάσκαλο είναι συχνά δύσκολος ο συνδυασμός ελευθερίας και πειθαρχίας, στοιχεία βασικά για την κοινωνική και ομαδική ζωή μέσα στην τάξη. Δεν παραλείπει να συναντά συχνά τους γονείς των μαθητών του για να πληροφορεί και να πληροφορείται. Ο αποτελεσματικός δάσκαλος προσπαθεί να αναπληρώσει σοβαρές ελλείψεις της οικογένειας και να προσφέρει ψυχολογική στήριξη στο παιδί. Ιδιαίτερα δύσκολη είναι η αποστολή του δασκάλου όταν η οικογένεια αδυνατεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της απέναντι στα παιδιά, οι γονείς έχουν διάφορα προβλήματα, υπάρχει ένα νοσηρό κλίμα στην οικογένεια. Ο δάσκαλος καλείται πραγματικά να αναπληρώσει τη στοργή και την αγάπη που λείπουν από τα παιδιά αυτά. Ο αποτελεσματικός δάσκαλος αποδίδει όταν είναι ψυχολογικά ισορροπημένος άνθρωπος, έχει συναισθηματική σταθερότητα, τα «έχει βρει με τον εαυτό του». Δεν είναι ούτε κομπλεξικός, ούτε οιηματίας. Είναι σημαντικό αυτό στις σχέσεις του με τους άλλους. Δεν έχει την ψευδαίσθηση της γνωστικής αυτάρκειας ούτε ότι δεν έχει ανάγκη κανένα. Είναι υπερασπιστής της αξιοπρέπειας της δικής του και των άλλων. Γι’ αυτό δεν ανέχεται την ταπείνωση και υποτίμηση ενός ή κάποιων μαθητών από τους συμμαθητές τους. Δεν επιτρέπει σε κανένα μέσα στην τάξη να ξεφύγει από τα όρια της ευπρέπειας. Δεν είναι μνησίκακος και το ίδιο διδάσκει και στους μαθητές του. Κάθε δάσκαλος που θέλει να είναι αποτελεσματικός, αγαπά την αποστολή του και αφιερώνεται σ’ αυτή, αγαπά τους μαθητές του σα δικά του παιδιά. Η παιδαγωγική αυτή αγάπη τον ενισχύει καθημερινά και δεν τον αφήνει να κουραστεί. Του ενισχύει τις αντοχές, τον βοηθά να ξεπερνά όλα τα εμπόδια. Η καλή επίδοση των μαθητών του και κάθε τους επιτυχία ανατροφοδοτεί τη διάθεσή του για προσφορά. Ο αποτελεσματικός δάσκαλος γνωρίζει καλά ότι το έργο του είναι δύσκολο και θέλει πολλή υπομονή. Η άγνοια, απειρία, αφέλεια, αδυναμία των μαθητών απαιτούν υπομονή, επιμονή, κατανόηση, ψυχραιμία, αταραξία ψυχής. Το ίδιο ισχύει και για τα σφάλματα, τις απροσεξίες και τη στάση των δύσκολων παιδιών που δοκιμάζουν την υπομονή και τις αντοχές του. Δεν πρέπει να τον εκνευρίζουν, γιατί θυμάται πάντα ότι είναι νέοι, όπως κάποτε κι αυτός και κάνουν λάθη. Η απόκτηση της γνώσης δεν είναι εύκολη υπόθεση. Δε μπορούν όλοι οι μαθητές να προσλάβουν τόσο εύκολα όσο νομίζουμε οι ενήλικες. Ο δάσκαλος θα επαναλάβει, θα επιμείνει, θα αναζητήσει τον καλύτερο τρόπο διδασκαλίας ώστε να είναι σίγουρος ότι ο μαθητής αφομοίωσε. Δεν αγανακτεί όταν ο μαθητής τα χάνει και δε μπορεί να ανταποκριθεί, δεν εκνευρίζεται, δεν εξάπτεται μπροστά στην αδιαφορία, την αδράνεια, τη λανθασμένη συμπεριφορά του μαθητή. Με αυτοκυριαρχία κατανιεί και ερμηνεύει τα πάντα. Ο αποτελεσματικός δάσκαλος δεν μπαίνει ποτέ στην τάξη αν δεν έχει ετοιμαστεί. Αυτό ισχύει για κάθε μάθημα. Οι πρόχειροι αυτοσχεδιασμοί δεν τον τιμούν, αντίθετα τον εκθέτουν στους μαθητές. Και οι μικροί ακόμη μαθητές αντιλαμβάνονται την προχειρότητα και την άγνοια του δασκάλου. Ορισμένοι έχουμε αδυναμία σε κάποια μαθήματα και παραμελούμε τα άλλα. Όμως ο αποτελεσματικός δάσκαλος είναι βέβαιος ότι κάθε μάθημα έχει την αξία του και αυτό το περνάει και στα παιδιά. Η ανησυχία στην τάξη δεν σταματά με παρακλήσεις ή απειλές, αλλά με την ελκυστική παρουσίαση της νέας γνώσης με τρόπο εύληπτο, παραστατικό, ζωντάνια, χρωματισμό φωνής, ανάλογη στάση του σώματος. Ο δάσκαλος είναι ηθοποιός με τη διπλή σημασία. διδάσκει ήθος και παίζει το ρόλο του σαν ηθοποιός. Ο δάσκαλος πρέπει να είναι αμερόληπτος και να μην επηρεάζεται από γνωριμίες, φιλίες, κοινωνική θέση των γονιών ή την εξωτερική εμφάνιση των μαθητών. δεν αεροβατεί. Έχει αυτογνωσία και δε διστάζει να συμβουλευτεί παλιότερους και εμπειρότερους συναδέλφους του. Σε εξαιρετικές περιστάσεις απευθύνεται σε ειδικούς. Είναι σπάνιο να υπάρχει άνθρωπος χωρίς προσωπικό ή οικογενειακό πρόβλημα. Στη σημερινή εποχή δεν είναι αυτονόητη ούτε η οικογενειακή γαλήνη. Ο αποτελεσματικός δάσκαλος προσπαθεί να διαχωρίζει τις διδακτικές του ευθύνες από τα μικρά ή μεγάλα αδιέξοδα της προσωπικής ή οικογενειακής ζωής. Έτσι αποφεύγει τους εκνευρισμούς, τα ξεσπάσματα, τις συναισθηματικές αλλαγές στην τάξη, στους συναδέλφους του, στους γονείς. Η άνοδος του βιοτικού επιπέδου και η κατάρρευση των αξιών έδωσε την εντύπωση ότι η αποστολή του Δασκάλου είναι ασήμαντη. Ένα όμως παραμένει γεγονός. Ο εμπνευσμένος δάσκαλος είναι πνευματικός ηγέτης γιατί έχει στόχους, και δίνει νόημα στο έργο του. Πρέπει να είναι μακριά απ’ αυτόν η νοοτροπία του υπαλλήλου που εκτελεί το έργο του σαν αγγαρεία, τυπικά, χωρίς ψυχή, που κουράζει και κουράζεται.

Διαβάστε περισσότερα: Τί προσφέρει ο καλός δάσκαλος στο μαθητή; | ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ


 

Η χελώνα του Γιωργάκη !Η Χελώνα που ήθελε να πετάξει (Μύθοι του Αισώπου)




Η Χελώνα που ήθελε να πετάξει (Μύθοι του Αισώπου)

Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε στην αυλή ενός χωριάτικου σπιτιού µια χελώνα, που είχε έναν µεγάλο καηµό. Ήθελε να πετάξει στον ουρανό όπως τα πουλιά.
- Τι κατάρα είναι αυτή! έλεγε κάθε τόσο αναστενάζοντας. Σέρνω µέρα και νύχτα αυτό το βαρύ καβούκι και είµαι καρφωµένη πάνω στη γη. Αχ, να 'µουνα κι εγώ ένα πουλάκι, να είχα φτερά και να πετούσα! Πώς ζηλεύω τις πάπιες της αυλής που όταν θέλουν πετούν και βλέπουν τον κόσµο από ψηλά.
Μια µέρα δυο πάπιες άκουσαν το παράπονο της και τη λυπήθηκαν.
- Θέλεις στ' αλήθεια να πετάξεις, κυρα - χελώνα; τη ρώτησαν.
- Αν θέλω; απάντησε η χελώνα.
Από τη χαρά της, η χελώνα, άφησε το ξύλο που κρατούσε µε τα δόντια.
-Αυτό είναι το πιο µεγάλο µου όνειρο. Να πετάξω µια φορά κι ας πεθάνω! που λέει ο λόγος. Αλλά, πώς;
- Υπάρχει ένας τρόπος, της είπε η µια πάπια. Να δαγκώσεις σφιχτά αυτό το ξύλο, εγώ και η αδελφή µου θα πιάσουµε µε τα ράµφη µας τις δυο άκρες και θα σε πάρουµε µαζί µας.
- Ναι, ναι! φώναξε ενθουσιασµένη η χελώνα. Ωραία ιδέα! Εµπρός, ας µην αργούµε!
Και βιάστηκε να δαγκώσει το ξύλο. Το έπιασαν και οι πάπιες µε τα ράµφη τους, τίναξαν τα φτερά τους και πέταξαν ψηλά, κουβαλώντας τη χελώνα µαζί τους.
Το πόσο χαιρόταν η χελώνα, δε λέγεται! Τι όµορφα ήταν εδώ ψηλά! Επιτέλους είχε πραγµατοποιήσει το µεγάλο όνειρο της! Πετούσε! Όµως, µέθυσε τόσο πολύ από τη χαρά της και για µια στιγµή πίστεψε ότι θα µπορούσε να πετάξει και µόνη της!
Έτσι, η κουτή, άφησε το ξύλο που κρατούσε µε τα δόντια της και, φυσικά, µε το µεγάλο βάρος που είχε, έπεσε στη γη και σκοτώθηκε.
Αυτό το παραμύθι μας διδάσκει ότι το κάθε πλάσμα πρέπει να είναι ευχαριστημένο με τη μορφή που του έδωσε ο Θεός και να μη ζηλεύει τα άλλα πλάσματα.

Η χελώνα (λατ. Testudo) είναι ερπετό. Ανήκει στην αρτίγονη τάξη της πρωτόγονης υφομοταξίας αναψιδωτά. Χαρακτηριστικό τους ο οστέινος θώρακας (Χέλυο) για να προστατεύεται, την σαρκώδη γλώσσα και την απουσία δοντιών. Υπάρχουν χερσαίες, θαλάσσιες και αμφίβιες χελώνες. Ζουν και σε εύκρατα και σε τροπικά κλίματα. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των χελωνών είναι το καβούκι τους, το οποίο προστατεύει το σώμα τους.
Οι χελώνες αναπαράγονται κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Γεννούν αυγά τα οποία αφήνουν σε τρύπες τις οποίες σκάβουν. Οι χελώνες στη συνέχεια δεν έχουν καμιά σχέση με τα μικρά τους, τα οποία μεγαλώνουν μόνα τους.
Οι χερσαίες χελώνες ζουν αποκλειστικά στην ξηρά και υπάρχουν σήμερα περίπου 50 είδη. Τρέφονται κυρίως με φυτά αλλά θεωρείται παμφάγο ζώο. Τους χειμερινούς μήνες οι χελώνες πέφτουν σε χειμέρια νάρκη και η αναπαραγωγή τους γίνεται τους θερινούς μήνες, γεννώντας από 2 ως 12 αυγά.
Κατατάσσονται στην οικογένεια Testudinidae, η οποία συγκροτείται από 7 γένη και 40 περίπου είδη των θερμών περιοχών της Γης, εκτός από την αυστραλιανή περιοχή. Από αυτά μόνο 3(του πολυπληθέστερου γένους Testudo) απαντούν στην Ευρώπη και βέβαια στη χώρα μας.Συγκεκριμένα τα 3 χερσαία (άγρια)είδη της Ελλάδας(και τα μοναδικά της Ευρώπης) είναι: -το είδος Χελώνα του Χέρμαν (Testudo hermanni) (με μερικά υποείδη, από τα οποία κάποια εντός και κάποια εκτός Ελλάδας), ελληνιστί Χελώνα μεσογειακή ή χέρμαννη ή του Χέρμαν. Απαντά κυρίως στην Ηπειρωτική Ελλάδα, την Εύβοια και στα Ιόνια νησιά, -το είδος Χελώνα η ελληνική (Testudo graeca), κοινώς ελληνική χελώνα. Στη χώρα μας απαντά κυρίως στη βόρεια και κεντρική ηπειρωτική Ελλάδα και σε ορισμένα νησιά(Εύβοια, Μήλο, Κύθνο, Θάσο, Σαμοθράκη, Λήμνο, Κώ, Χίο), -το είδος Χελώνα η κρασπεδωτή (Testudo marginata), με ελληνική ονομασία Μαυριτανική ή Κρασπεδωτή χελώνα το οποίο θεωρείται ενδημικό είδος της Ελλάδας (εκτός Ελλάδας εντοπίζεται μόνο στη Σαρδηνία, όπου μάλλον έχει μεταφερθεί από τον άνθρωπο). Απαντά κυρίως στη νότια και κεντρική Ελλάδα,φθάνοντας βόρεια μέχρι τον Όλυμπο.
Γενικώς δεν θεωρούνται απειλούμενα είδη αλλά ο πληθυσμός τους έχει περιοριστεί τα τελευταία χρόνια κυρίως λόγω του ανθρώπου. Είναι τα πιο μακρόβια σπονδυλόζωα, εν τούτοις η ανάπτυξή τους είναι γρήγορη, με την γεννητική ωρίμανση να επιτυγχάνεται πριν τα 10 χρόνια για τα αρσενικά και λίγο πιο μετά για τα θηλυκά.
Καθοδηγούνται κυρίως από την όσφρηση και η όρασή τους είναι αρκετά καλή με δυνατότητα διάκρισης των βασικών χρωμάτων,ενώ η ακοή βασίζεται κυρίως στους κραδασμούς των υποστρωμάτων. Έχουν επίσης ιδιαίτερα ανεπτυγμένη την αίσθηση του τόπου(φιλοπατρία) επιλέγοντας συγκεκριμένα μέρη διαβίωσης.
Τα νεογέννητα χελωνάκια των τριών αυτών ειδών έχουν μήκος 3 - 3,5 cm και όταν μεγαλώνουν μπορούν να φτάσουν (οι μαυριτανικές κυρίως) τα 30 – 35 cm+, ενώ το βάρος τους μπορεί να ξεπεράσει τα 10 kg+.
Στην αιχμαλωσία, γενικά, ζουν περισσότερα χρόνια οπότε αποτελούν μακροχρόνια δέσμευση από μέρους του ανθρώπου που θα επιλέξει χελώνα ως κατοικίδιο. Αυτό συμβαίνει διότι στην αιχμαλωσία σπανίζουν οι ασθένειες που απαντώνται συχνά στη φύση. Προσοχή όμως: σπανίζουν, όχι δεν υπάρχουν. Γι' αυτό το λόγο χρειάζονται μέριμνα κι όχι αμέλεια. Όντως τα τελευταία χρόνια οι χελώνες ξηράς γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς σαν κατοικίδια ζώα κι έτσι δεν είναι σπάνιοι οι κτηνίατροι οι οποίοι ειδικεύονται αποκλειστικά στις χελώνες. Επομένως η συμβουλή κτηνιάτρου πριν από οποιαδήποτε από μέρους μας πράξη απέναντι στα ζώα αυτά ορίζεται αναγκαία.
Στη φύση, αν εξαιρέσουμε τους τραυματισμούς μέχρι και θανάτου από αρπακτικά(στις μικρές ηλικίες συνήθως) και φυσικά την ανθρώπινη ενέργεια,οι πιο συνήθεις αρρώστιες είναι: εντερικά παράσιτα (λόγω διατροφής) και εξωπαρασιτικά έντομα (τσιμπούρια, κρότωνες). Τα δεύτερα είναι τόσο συχνά, ώστε να καθίσταται πάρα πολύ σπάνιο να βρει κανείς χελώνα χωρίς τσιμπούρια, αφού αυτά ευδοκιμούν σχεδόν παντού.
Θα πρέπει όμως να τονίσουμε ιδιαίτερα ότι όλες οι χελώνες ξηράς στην χώρα μας είναι προστατευόμενα είδη και η αιχμαλώτισή τους είναι πράξη παράνομη που διώκεται ποινικά. Συγκεκριμένα και οι 3 χελώνες ξηράς της χώρας μας προστατεύονται αυστηρά αφού βρίσκονται στις λίστες α) της Σύμβασης της Βέρνης, β) της Κοινοτικής Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 και γ) του Προεδρικού Διατάγματος αρ. 67, ΦΕΚ 23/Α/30-1-81.

πηγή :http://el.wikipedia.org


Ο Λάζαρος και τα Λαζαράκια του Πάσχα !''όποιος δεν πλάσει Λαζαράκια, δεν θα χορτάσει ψωμί''.

Ένα Πασχαλινό έθιμο που θυμούνται με συγκίνηση οι μεγαλύτεροι, όταν ως παιδιά αλωνίζαμε τις γειτονιές του χωριού μας, γυρίζοντας από σπίτι σε σπίτι, τραγουδώντας "το Λάζαρο" 
 
Ο Γιωργάκης με τον Λάζαρο του

Σήμερον έρχεται ο Χριστός Ο επουράνιος Θεός
Εν τη πόλει Βηθανία,
Μάρθα κλαίει και Μαρία
Λάζαρον τον αδερφό της
Τον γλυκύ καρδιακό της
Τρεις ημέρες τον θρηνούσαν
Και τον μοιρολογούσαν
Την ημέρα την τετάρτην
Κίνησε ο Χριστός για να' ρθει.
Και βγήκε κι η Μαρία έξω
Από τη Βηθανία.
Σκύβει εμπρός γονατιστή και τους
Πόδες του φιλεί.
-Αν εδώ ήσουν Χριστέ μου,
δεν θα πέθαινε ο αδερφός μου.
Μα κι εγώ τώρα πιστεύω
Και καλότατα εξεύρω
Ότι δύνασαι αν θέλεις
Και νεκρούς να ανασταίνεις.
-Λέγε, πίστευε, Μαρία
άγωμεν εις τα μνημεία
Τότε κι ο Χριστός δακρύζει
Και τον Άδη φοβερίζει:
-Άδη, Τάρταρε και Χάρε
Λάζαρε να μη σε πάρει:
Δεύρο έξω Λάζαρε μου,
Φίλε και αγαπητέ μου
Παρευθύς από τον Άδη
Ως εξαίσιο σημάδι.
Λάζαρος απενεκρώθη,
Ανεστήθη και σηκώθη.
Λάζαρος σαβανωμένος
Και με το κηρί ζωσμένος
-Λάζαρε πες μας τι είδες
εις τον Άδη που επήγες;
-Είδα φόβους, είδα τρόμους
είδα βάσανα και πόνους.
Δώστε μου λίγο νεράκι
Να ξεπλύνω το φαρμάκι
Της καρδίας, των χειλέων
Και μη με ρωτάτε πλέον.

Το Σάββατο του Λαζάρου συνηθίζουν να ζυμώνουν μικρά γλυκά ψωμάκια στο σχήμα ανθρώπου με τα χέρια σταυρωμένα στη κοιλιά: τα Λαζαράκια.Παριστάνουν τον Άγιο Λάζαρο που τον Ανέστησε ο Χριστός.
Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας τα λένε και "Λαζόνια".
Το έθιμο λέει ότι ''όποιος δεν πλάσει Λαζαράκια, δεν θα χορτάσει ψωμί''.
 











Αναμνήσεις των καιρών μας.Δυστυχώς, το συγκεκριμένο έθιμο τείνει να εκλείψει και στα Χωριά μας, όπως και στις περισσότερες περιοχές της πατρίδας μας, και διασώζεται σε περιορισμένο βαθμό χάρις στην αξιέπαινη προσπάθεια ορισμένων ρομαντικών πιτσιρικάδων, που “φκιασιδώνουν τον Λάζαρο”  με τα πιο ευωδιαστά άνθη της Άνοιξης.Σε πολύ λίγες περιοχές της χώρας τραγουδιούνται σήμερα τα Λαζαριάτικα κάλαντα. Τα λόγια του τραγουδιού αναφέρονται στην ανάσταση του Λαζάρου. 
                         

Επιτάφιος Θρήνος -Εγκώμια Στάση Τρίτη - Αἱ γενεαὶ πᾶσαι



Αἱ γενεαὶ πᾶσαι, ὕμνον τῇ Ταφῇ σου, προσφέρουσι Χριστέ μου.
Καθελὼν τοῦ ξύλου, ὁ Ἀριμαθαίας, ἐν ταφῶ σε κηδεύει.
Μυροφόροι ἦλθον, μύρα σοι Χριστέ μου, κομίζουσαι προφρόνως.
Δεῦρο πᾶσα κτίσις, ὕμνους ἐξοδίους, προσοίσωμεν τῷ Κτίστῃ.
Ὡς νεκρὸν τὸν ζῶντα, σὺν Μυροφόροις πάντες, μυρίσωμεν ἐμφρόνως.
Ἰωσὴφ τρισμάκαρ, κήδευσον τὸ σῶμα, Χριστοῦ τοῦ ζωοδότου.
Οὕς ἔθρεψε τὸ μάννα, ἐκίνησαν τὴν πτέρναν, κατὰ τοῦ Εὐεργέτου.
Οὕς ἔθρεψε τὸ μάννα, φέρουσι τῷ Σωτῆρι, χολὴν ἅμα καὶ ὄξος.
Ὢ τῆς παραφροσύνης, καὶ τῆς Χριστοκτονίας, τῆς τῶν προφητοκτόνων!
Ὡς ἄφρων ὑπηρέτης, προδέδωκεν ὁ μύστης, τὴν ἄβυσσον σοφίας.
Τὸν ῥύστην ὁ πωλήσας, αἰχμάλωτος κατέστη, ὁ δόλιος Ἰούδας.
Κατὰ τὸν Σολομῶντα, βόθρος βαθὺς τὸ στόμα, Ἑβραίων παρανόμων.
Ἑβραίων παρανόμων, ἐν σκολιαῖς πορείαις, τρίβολοι καὶ παγίδες.
Ἰωσὴφ κηδεύει, σὺν τῷ Νικοδήμω, νεκροπρεπῶς τὸν Κτίστην.
Ζωοδότα Σῶτερ, δόξα σου τῷ κράτει, τὸν ᾅδην καθελόντι.
Ὕπτιον ὁρῶσα, ἡ Πάναγνός σε Λόγε, μητροπρεπῶς ἐθρήνει.
Ὢ γλυκύ μου ἔαρ, γλυκύτατόν μου Τέκνον, ποῦ ἔδυ σου τὸ κάλλος;
Θρῆνον συνεκίνει, ἡ πάναγνός σου Μήτηρ, σοῦ Λόγε νεκρωθέντος.
Γύναια σὺν μύροις, ἥκουσι μυρίσαι, Χριστὸν τὸ θεῖον μύρον.
Θάνατον θανάτῳ, σὺ θανατοῖς Θεέ μου, θείᾳ σου δυναστείᾳ.
Πεπλάνηται ὁ πλάνος, ὁ πλανηθεὶς λυτροῦται, σοφίᾳ σῇ Θεέ μου.
Πρὸς τὸν πυθμένα ᾅδου, κατήχθη ὁ προδότης, διαφθορᾶς εἰς φρέαρ.
Τρίβολοι καὶ παγίδες, ὁδοὶ τοῦ τρισαθλίου, παράφρονος Ἰούδα.
Συναπολοῦνται πάντες, οἱ σταυρωταί σου Λόγε, Υἱὲ Θεοῦ παντάναξ.
Διαφθορᾶς εἰς φρέαρ, συναπολοῦνται πάντες, οἱ ἄνδρες τῶν αἱμάτων.
Υἱὲ Θεοῦ παντάναξ, Θεέ μου πλαστουργέ μου, πῶς πάθος κατεδέξω;
Ἡ δάμαλις τὸν μόσχον, ἐν Ξύλῳ κρεμασθέντα, ἠλάλαζεν ὁρῶσα.
Σῶμα τὸ ζωηφόρον, ὁ Ἰωσὴφ κηδεύει, μετὰ τοῦ Νικοδήμου.
Ἀνέκραζεν ἡ Κόρη, θερμῶς δακρυῤῥοοῦσα, τὰ σπλάγχνα κεντουμένη.
Ὦ φῶς τῶν ὀφθαλμῶν μου, γλυκύτατόν μου Τέκνον, πῶς τάφῳ νῦν καλύπτῃ;
Τὸν Ἀδὰμ καὶ Εὔαν, ἐλευθερῶσαι, Μῆτερ, μὴ θρήνει, ταῦτα πάσχω.
Δοξάζω σου Υἱέ μου, τὴν ἄκραν εὐσπλαγχνίαν, ἧς χάριν ταῦτα πάσχεις.
Ὄξος ἐποτίσθης, καὶ χολὴν οἰκτίρμων, τὴν πάλαι λύων γεῦσιν.
Ἰκρίω προσεπάγης, ὁ πάλαι τὸν λαόν σου, στύλῳ νεφέλης σκέπων.
Αἱ Μυροφόροι Σῶτερ, τῷ τάφῳ προσελθοῦσαι, προσέφερόν σοι μύρα.
Ἀνάστηθι, οἰκτίρμον, ἡμᾶς ἐκ τῶν βαράθρων, ἐξανιστῶν τοῦ ᾅδου.
Ἀνάστα Ζωοδότα, ἥ σε τεκοῦσα Μήτηρ, δακρυῤῥοοῦσα λέγει.
Σπεῦσον ἐξαναστῆναι, τὴν λύπην λύων Λόγε, τῆς Σε ἁγνῶς Τεκούσης.
Οὐράνιαι Δυνάμεις, ἐξέστησαν τῷ φόβῳ, νεκρόν σε καθορώσαι.
Τοῖς ποθῶ τε καὶ φόβῳ, τὰ πάθη σου τιμῶσι, πταισμάτων δίδου λύσιν.
Ὢ φρικτὸν καὶ ξένον, θέαμα Θεοῦ Λόγε! πῶς γῆ σε συγκαλύπτει;
Φέρων πάλαι φεύγει, Σῶτερ Ἰωσήφ σε, καὶ νῦν σε ἄλλος θάπτει.
Κλαίει καὶ θρηνεῖ σε, ἡ πάναγνός σου Μήτηρ, Σωτήρ μου νεκρωθέντα.
Φρίττουσιν οἱ νόες, τὴν ξένην καὶ φρικτήν σου, Ταφὴν τοῦ πάντων Κτίστου.
Ἔῤῥαναν τὸν τάφον, αἱ Μυροφόροι μύρα, λίαν πρωὶ ἐλθοῦσαι.
Ἀρώματα καὶ μύρα, μαθήτριαι γυναῖκες, προσφέρουσι τῷ Τάφῳ.
Τὸ «χαίρετε» δ’ ἐκεῖναι, ἀκούουσιν εὐθέως, εἰς ἀμοιβὴν τῶν δώρων.
Τὰ δάκρυα ὡς μύρα, τῇ σῇ Ταφῇ προσφέρειν, ἀξίωςόν με Σῶτερ.
Εἰρήνην Ἐκκλησία, λαῷ σου σωτηρίαν, δώρησαι σῆ Ἐγέρσει.
Δόξα...
Ὦ Τριὰς Θεέ μου, Πατὴρ Υἱὸς καὶ Πνεῦμα, ἐλέησον τὸν Κόσμον.
Καὶ νῦν...
Ἰδεῖν τὴν τοῦ Υἱοῦ σου, Ἀνάστασιν Παρθένε, ἀξίωσον σοὺς δούλους.
Αἱ γενεαὶ πᾶσαι, ὕμνον τῇ Ταφῇ σου, προσφέρουσι Χριστέ μου.

Επιτάφιος Θρήνος -Εγκώμια Στάση Δεύτερη -Άξιον εστί



Άξιον εστί
μεγαλύνειν σε τον ζωοδότην,
τον εν τω σταυρώ τας χείρας εκτείναντα
και συντρίψαντα το κράτος του εχθρού.

Άξιον εστί
μεγαλύνειν σε τον πάντων κτίστην
τοις σοις γαρ παθήμασιν, έχομεν
την απάθειαν, ρυσθέντες της φθοράς.

Έφριξεν η γη,
και ο ήλιος, Σώτερ, εκρύβη,
σου του ανεσπέρου φέγγους, Χριστέ,
δύναντος εν τάφω σωματικώς.

Ύπνωσας, Χριστέ,
τον φυσίζωον ύπνον εν τάφω
και βαρέος ύπνου εξήγειρας
του της αμαρτίας το των ανθρώπων γένος.

Μόνη γυναικών
χωρίς πόνον έτεκόν σε, τέκνον,
πόνους δε νυν φέρω πάθει τω σω
αφορήτους, έλεγεν η σεμνή.

Άνω σε, Σωτήρ,
αχωρίστως τω Πατρί συνόντα,
κάτω δε νεκρόν ηπλωμένον γη
φρίττουσιν ορώντα τα Σεραφείμ.

Ρήγνυται ναού
καταπέτασμα τη ση σταυρώσει,
κρύπτουσι φωστήρες, Λόγε, το φως
σου κρυβέντος, Ήλιε, υπό γην.

Γης ο κατ' αρχάς
μόνω νεύματι πήξας τον γύρον,
άπνους ως βροτός καθυπέδυ γην
φρίξον τω θεάματι, ουρανέ.

Έδυς υπό γην
ο τον άνθρωπον χειρί σου πλάσας
ιν' εξαναστήσης του πτώματος
των βροτών τα στίφη πανσθενεστάτω κράτει.

Θρήνον ιερόν
δεύτε άσωμεν Χριστώ θανόντι,
ως αι μυροφόροι γυναίκες πριν
ίνα και το χαίρε ακουσώμεθα συν αυταίς.

Μύρον αληθώς
συ ακένωτον υπάρχεις, Λόγε
όθεν σοι και μύρα προσέφερον
ως νεκρώ τω ζώντι γυναίκες μυροφόροι.

Άδου μεν ταφείς
τα βασίλεια, Χριστέ, συντρίβεις,
θάνατον θανάτω δε θανατοίς
και φθοράς λυτρούσαι τους γηγενείς.

Ρείθρα της ζωής
η προχέουσα Θεού σοφία
τάφον υπεισδύσα ζωοποιεί
τους εν τοις αδύτοις Άδου μυχοίς.

Ίνα των βροτών
καινουργήσω συντριβείσαν φύσιν,
πέπληγμαι θανάτω θελών σαρκί,
Μήτερ ουν μη κόπτου τοις οδυρμοίς.

Έδυς υπό γην
ο φωσφόρος της δικαιοσύνης
και νεκρούς ώσπερ εξ ύπνου εξήγειρας,
εκδιώξας άπαν το εν τω άδη σκότος.

Κόκκος διφυής
ο φυσίζωος εν γης λαγόσι
σπείρεται, συν δάκρυσι σήμερον,
αλλ' αναβλαστήσας κόσμον χαροποιήσει.

Έπτηξεν Αδάμ
Θεού βαίνοντος εν Παραδείσω,
χαίρει δε προς άδην φοιτήσαντος,
πεπτωκός το πρώην και νυν εγηγερμένος.

Σπένδει σοι χοάς
η τεκούσα σε, Χριστέ, δακρύων,
σαρκικώς κατατεθέντι εν μνήματι,
εκβοώσα• Τέκνον ανάστα, ως προέφης.

Τάφω Ιωσήφ
ευλαβώς σε τω καινώ συγκρύπτων,
ύμνους εξοδίους θεοπρεπείς
τοις συμμίκτοις θρήνοις μέλπει σοι, Σωτήρ.

Ήλοις σε σταυρώ
πεπαρμένον η ση μήτηρ, Λόγε
βλέψασα, τοις ήλοις λύπης πικράς
βέβληται και βέλεσι την ψυχήν.

Σε τον του παντός
γλυκασμόν η μήτηρ καθορώσα
πόμα ποτιζόμενον το πικρόν,
δάκρυσι τας όψεις βρέχει πικρώς.

Τέτρωμαι δεινώς
και σπαράττομαι τα σπλάχνα, Λόγε,
βλέπουσα την άδικον σου σφαγήν
έλεγεν η πάναγνος εν κλαυθμώ.

Όμμα το γλυκύ
και τα χείλη σου πως μύσω, Λόγε;
πως νεκροπρεπώς δε κηδεύσω Σε;
φρίττων ανεβόα ο Ιωσήφ.

Ύμνους Ιωσήφ
και Νικόδημος επιταφίους
άδουσι Χριστώ νεκρωθέντι νυν
άδει δε συν τούτους και Σεραφείμ.

Δύνεις υπό γην,
Σώτερ, ήλιε δικαιοσύνης
όθεν η τεκούσα σελήνη σε ταις
λύπαις εκλείπει, της θέας στερουμένη.

Έφριξεν ορών,
Σώτερ, Άδης σε τον ζωοδότην
πλούτον τον εκείνου σκυλεύοντα
και τους απ' αιώνος νεκρούς εξανιστώντα.

Ήλιος φαιδρόν
απαστράπτει μετά νύκτα, Λόγε,
και συ δ' αναστάς εξαστράψειας
μετά θάνατον φαιδρώς ως εκ παστού.

Γη σε, πλαστουργέ,
υπό κόλπους δεξαμενή,
τρόμω συσχεθείσα, Σώτερ, τινάσσεται,
αφυπνώσασα νεκρούς τω τιναγμώ.

Μύροις σε, Χριστέ,
ο Νικόδημος και ο ευσχήμων
νυν καινοπρεπώς περιστείλαντες,
Φρίξον, ανεβόων, πάσα η γη!

Έδυς, φωτουργέ,
και συνέδυ σοι το φως ηλίου
τρόμω δε η κτίσις συνέχεται,
πάντων σε κηρύττουσα Ποιητήν.

Λίθος λαξευτός
τον ακρόγωνον καλύπτει λίθον
άνθρωπος θνητός δ' ως θνητόν Θεόν
κρύπτει νυν τω τάφω• φρίξον η γη!

Ίδε μαθητήν,
ον ηγάπησας και σην μητέρα,
τέκνον, και φθογγήν δος, γλυκύτατον,
έκραζε δακρύουσα η Αγνή.

Συ ως ων ζωής
χορηγός, Λόγε, τους Ιουδαίους
εν σταυρώ ταθείς ουκ ενέκρωσας,
αλλ' ανέστησας και τούτων τους νεκρούς.

Κάλλος, Λόγε, πριν,
ουδέ είδος εν τω πάσχειν έσχες,
αλλ' εξαναστάς υπερέλαμψας,
καλλωπίσας τους βροτούς θείαις αυγαίς.

Έδυς τη σαρκί
ο ανέσπερος εις γην φωσφόρος
και μη φέρων βλέπειν ο ήλιος
εσκοτίσθη μεσημβρίας εν ακμή.

Ήλιος ομού
και σελήνη σκοτισθέντες, Σώτερ,
δούλους ευνοούντας εικόνιζον,
οι μελαίνας αμφιέννυνται στολάς.

Οίδε σε Θεόν
Εκατόνταρχος, καν ενεκρώθεις
πως σε ουν, Θεέ μου, ψαύσω χερσί;
φρίττω, ανεβόα ο Ιωσήφ.

Ύπνωσεν Αδάμ,
αλλά θάνατον πλευράς εξάγει
συ δε νυν υπνώσας, Λόγε Θεού,
βρύεις εκ πλευράς σου κόσμω ζωήν.

Ύπνωσας μικρόν
και εζώωσας τους τεθνεώτας
και εξαναστάς εξανέστησας
τους υπνούντας εξ αιώνων Αγαθέ.

Ήρθης από γης,
αλλ' ανέβλυσας της σωτηρίας
σου τον οίνον, ζωήρυττε άμπελε.
Δοξάζω σου το πάθος και τον σταυρόν.

Πως οι νοεροί
ταγματάρχαι σε, Σωτήρ, ορώντες
γυμνόν, ημαγμένον, κατάκριτον,
έφερον την τόλμην των σταυρωτών;

Αραβιανόν,
σκολιώτατον γένος Εβραίων,
έγνως την ανέγερσιν του ναού
δια τι κατέκρινας τον Χριστόν!

Χλαίναν εμπαιγμού
τον κοσμήτορα πάντων ενδύεις,
ος τον ουρανόν κατηστέρωσε
και την γην εκόσμησε θαυμαστώς.

Ώσπερ πελεκάν,
τετρωμένος την πλευράν σου, Λόγε,
σους θανόντας παίδας εζώωσας,
επιστάξας ζωτικούς αυτοίς κρουνούς.

Ήλιον το πριν
Ιησούς τους αλλοφύλους κόπτων
έστησεν αυτόν δε απέκρυψας, καταβάλλων τον του σκότους αρχηγόν.

Κόλπων πατρικών
ανεκφοίτητος μείνας, οικτίρμον,
και βροτός γενέσθαι ευδόκησας
και εις άδην καταβέβηκας, Χριστέ.

Ήρθη σταυρωθείς
ο εν ύδασι την γην κρεμάσας
και ως άπνους εν αυτή νυν προσκλίνεται,
ο μη φέρουσα εσείετο δεινώς.

Οίμοι, ω Υιέ!
η απείρανδρος θρηνεί και λέγει
ον ως βασιλέα γαρ ήλπιζον,
κατάκριτον νυν βλέπω εν σταυρώ.

Ταύτα Γαβριήλ
μοι απήγγειλεν, ότε κατέπτη,
ος την βασιλείαν αιώνιον
έφη του Υιού μου του Ιησού.

Φευ! του Συμεών
εκτετέλεσται η προφητεία
η γαρ ση ρομφαία διέδραμε
την εμήν καρδίαν Εμμανουήλ.

Καν τους εκ νεκρών
επαισχύνθητε, ω Ιουδαίοι,
ους ο ζωοδότης ανέστησεν,
ον υμείς εκτείνατε φθονερώς.

Έφριξεν ιδών
το αόρατον φως, σε Χριστέ μου,
μνήματι κρυπτόμενον άπνουν τε,
και εσκότασεν ο ήλιος το φως

Έκλαιε πικρώς
η πανάμωμος μήτηρ σου, Λόγε,
ότε εν τω τάφω εώρακε
σε τον άφραστον και άναρχον Θεόν.

Νέκρωσιν την σην
η πανάφθορος, Χριστέ, σου μήτηρ
βλέπουσα, πικρώς σοι εφθέγγετο
Μη βραδύνης, η ζωή, εν τοις νεκροίς.

Άδης ο δεινός
συνετρόμαξεν, ότε σε είδεν,
ήλιε της δόξης αθάνατε,
και εδίδου τους δεσμίους εν σπουδή.

Μέγα και φρικτόν,
Σώτερ, θέαμα νυν καθοράται!
ο ζωής γαρ πέλων παραίτιος
θάνατον υπέστη, ζωώσαι θέλων πάντας.

Νύττη την πλευράν
και ηλούσαι, δέσποτα, τας χείρας,
πληγήν εκ πλευράς σου ιώμενος
και την ακρασίαν χειρών των προπατόρων.

Πριν τον της Ραχήλ
υιόν έκλαυσεν άπας κατ' οίκον
νυν τον της Παρθένου εκόψατο
μαθητών χορεία συν τη Μητρί.

Ράπισμα χειρών
Χριστού δέδωκαν εν σιαγόνι,
του χειρί τον άνθρωπον πλάσαντος
και τας μύλας θλάσαντος του θηρός.

Ύμνοις σου, Χριστέ,
νυν την σταύρωσιν και την ταφήν τε
άπαντες πιστοί εκθειάζομεν,
οι θανάτου λυτρωθέντες ση ταφή.

Δόξα Πατρί

Άναρχε Θεέ,
συναΐδιε Λόγε και Πνεύμα,
σκήπτρα των ανάκτων κραταίωσον
κατά πολεμίων, ως αγαθός.

Και νυν

Τέξασα ζωήν,
παναμώμητε αγνή Παρθένε,
παύσον Εκκλησίας τα σκάνδαλα
και βράβευσον ειρήνην, ως αγαθή.

Άξιον εστί
μεγαλύνειν σε τον ζωοδότην
τον εν τω σταυρώ τας χείρας εκτείναντα
και συντρίψαντα το κράτος του εχθρού.

Ἐπιτάφιος Θρῆνος - Ἐγκώμια Στάση Πρώτη-Ἡ ζωή ἐν τάφω



Ἡ ζωή ἐν τάφω
κατετέθης, Χριστέ,
καί ἀγγέλων στρατιαί ἐξεπλήττοντο,
συγκατάβασιν δοξάζουσαι τήν σήν.
Ἡ ζωή, πῶς θνήσκεις;
πῶς καί τάφω οἰκεῖς;
τοῦ θανάτου τό βασίλειον λύεις δέ,
καί τοῦ Ἅδου τούς νεκρούς ἑξανιστᾶς.
Μεγαλύνομεν σέ,
Ἰησοῦ βασιλεῦ,
καί τιμῶμεν τήν ταφήν καί τά πάθη σου,
δί' ὧν ἔσωσας ἠμᾶς ἐκ τῆς φθορᾶς.
Μέτρα γής ὁ στήσας
ἐν σμικρῶ κατοικεῖς,
Ἰησοῦ παμβασιλεύ, τάφω σήμερον,
ἐκ μνημάτων τούς θανόντας ἀνιστῶν.
Ἰησοῦ Χριστέ μου,
βασιλεῦ τοῦ παντός,
τί ζητῶν τοῖς ἐν τῷ Ἅδη ἐλήλυθας,
ἤ τό γένος ἀπολύσαι τῶν βροτῶν;
Ὁ δεσπότης πάντων
καθορᾶται νεκρός,
καί ἐν μνήματι καινῶ κατατίθεται
ὁ κενώσας τά μνημεῖα τῶν νεκρῶν.
Ἡ ζωή ἐν τάφω
κατετέθης Χριστέ,
καί θανάτω σου τόν θάνατον ὤλεσας
καί ἐπήγασας τῷ κόσμω τήν ζωήν.
Μετά τῶν κακούργων
ὡς κακοῦργος, Χριστέ,
ἐλογίσθης, δικαιῶν ἠμᾶς ἅπαντας
κακουργίας τοῦ ἀρχαίου πτερνιστοῦ.
Ὁ ὡραῖος κάλλει
παρά πάντας βροτούς
ὡς ἀνείδεος νεκρός καταφαίνεται,
ὁ τήν φύσιν ὠραΐσας τοῦ παντός.
Ἅδης πώς ὑποίσει, Σῶτερ,
παρουσίαν τήν σήν
καί μή θάττον συνθλασθείη σκοτούμενος,
ἀστραπῆς φωτός σου αἴγλη ἐκτυφλωθεῖς;
Ἰησοῦ, γλυκύ μοί
καί σωτήριον φῶς,
τάφω πῶς ἐν σκοτεινῶ κατακέκρυψαι;
ὤ ἀφάτου καί ἀρρήτου ἀνοχῆς!
Ἀπορεῖ καί φύσις
νοερά καί πληθύς
ἡ ἀσώματος, Χριστέ, τό μυστήριον
τῆς ἀφράστου καί ἀρρήτου σου ταφῆς.
Ὤ θαυμάτων ξένων,
ὤ πραγμάτων καινῶν!
ὁ πνοῆς μοί χορηγός ἀπνοῦς φέρεται
κηδευόμενος χερσί τοῦ Ἰωσήφ.
Καί ἐν τάφω ἔδυς
καί τῶν κόλπων, Χριστέ
τῶν πατρώων οὐδαμῶς ἀπεφοίτησας•
τοῦτο ξένον καί παράδοξον ὁμού.
Ἀληθής καί πόλου
καί τῆς γής βασιλεύς,
εἰ καί τάφω σμικροτάτω συγκέκλεισαι,
ἐπεγνώσθης πάση κτίσει Ἰησοῦ.
Σού τεθέντος τάφω,
πλαστουργέτα Χριστέ,
τά τοῦ ἅδου ἐσαλεύθη θεμέλια
καί μνημεῖα ἀνεώχθη τῶν βροτῶν.
Ὁ τήν γῆν κατέχων
τή δρακί νεκρωθεῖς,
σαρκικῶς ὑπό τῆς γής νῦν συνέχεται,
τούς νεκρούς λυτρῶν τῆς ἅδου συνοχῆς.
Ἐκ φθορᾶς ἀνέβης
ἡ ζωή μου, Σωτήρ,
σού θανόντος καί νεκροῖς προσφοιτήσαντος
καί συνθλάσαντος τοῦ ἅδου τούς μοχλούς.
Ὡς φωτός λυχνία
νῦν ἡ σάρξ τοῦ Θεοῦ
ὑπό γῆν ὡς ὑπό μόδιον κρύπτεται
καί διώκει τόν ἐν ἅδη σκοτασμόν.
Νοερῶν συντρέχει
στρατιῶν ἡ πληθύς
Ἰωσήφ σύν Νικοδήμω συστεῖλαι σέ
τόν ἀχώρητον ἐν μνήματι σμικρῶ.
Νεκρωθεῖς βουλήσει
καί τεθεῖς ὑπό γῆν
ζωοβρύτα Ἰησοῦ μου, ἐζώωσας
νεκρωθέντα παραβάσει μέ πικρά.
Ὁ χειρί σου πλάσας
τόν Ἀδάμ, ἐκ τῆς γής
δί' αὐτόν τή Φύσει γέγονας ἄνθρωπος
καί ἐσταύρωσαι βουλήματι τῷ σῶ.
Ἠλλοιοῦτο πάσα κτίσις
πάθη τῷ σῶ•
πάντα γάρ σοί, Λόγε, συνέπασχον,
συνοχέα σέ γινώσκοντα παντός.
Τῆς ζωῆς τήν πέτραν
ἐν κοιλίαν λαβῶν,
ἅδης ὁ παμφάγος ἐξήμεσεν,
ἐξ αἰῶνος οὖς κατέπιε νεκρούς.
Ἐν καινῶ μνημείω
κατετέθης, Χριστέ,
καί τήν φύσιν τῶν βροτῶν ἀνεκαίνισας,
ἀναστᾶς θεοπρεπῶς ἐκ τῶν νεκρῶν.
Ἐπί γής κατῆλθες,
ἴνα σώσης Ἀδάμ,
καί ἐν γῆ μή εὐρηκῶς τοῦτον, Δέσποτα,
μέχρις ἅδου κατελήλυθας ζητῶν.
Συγκλονεῖται φόβω
πάσα, Λόγε, ἡ γῆ,
καί φωσφόρος τάς ἀκτίνας ἀπέκρυψε,
τοῦ μεγίστου γῆ κρυβέντος σου φωτός.
Ὡς βροτός μέν θνήσκεις
ἑκουσίως Σωτήρ,
ὡς Θεός δέ τούς θνητούς ἑξανέστησας
ἐκ μνημάτων καί βυθοῦ ἁμαρτιῶν.
Δακρυρρόους θρήνους
ἐπί σέ ἡ ἁγνή
μητρικῶς, ὤ Ἰησοῦ, ἐπιρραίνουσα
ἀνεβόα• πῶς κηδεύσω σέ Υἱέ;
Ὥσπερ σίτου κόκκος
ὑποδύς κόλπους γής
τόν πολυχουν ἀποδέδωκας ἄσταχυν,
ἀναστήσας τούς βροτούς τούς ἐξ Ἀδάμ.
Ὑπό γῆν ἐκρύβης,
ὥσπερ ἥλιος, νῦν
καί νυκτί τή τοῦ θανάτου κεκάλυψαι•
ἀλλ' ἀνατειλον φαιδρότερον, Σωτήρ.
Ὡς ἡλίου δίσκον
ἡ σελήνη, Σωτήρ
ἀποκρύπτει, καί σέ τάφος νῦν ἔκρυψεν,
ἐκλιπόντα τῷ θανάτω σαρκικῶς.
Ἡ ζωή θανάτου
γευσαμένη, Χριστός
ἐκ θανάτου τούς βροτούς ἠλευθέρωσε
καί τοῖς πάσι νῦν δωρεῖται τήν ζωήν.
Νεκρωθέντα πάλαι
τόν Ἀδάμ φθονερῶς,
ἐπαναγεις πρός ζωήν τή νεκρώσει σου
νέος, Σῶτερ, ἐν σαρκί φανεῖς Ἀδάμ.
Νοεραί σέ τάξεις,
ἠπλωμένον νεκρόν,
καθορῶσαι δί' ἠμᾶς ἐξεπλήττοντο,
καλυπτόμεναι ταῖς πτέρυξι, Σωτήρ.
Καθελῶν σέ, Λόγε
ἀπό ξύλου νεκρόν,
ἐν μνημείω Ἰωσήφ νῦν κατέθετο.
Ἀλλ' ἀνάστα, σώζων πάντας ὡς Θεός.
Τῶν ἀγγέλων, Σῶτερ,
χαρμονή πεφυκῶς,
νῦν καί λύπης τούτοις γέγονας αἴτιος,
καθορώμενος σαρκί ἀπνοῦς νεκρός.
Ὑψωθέν ἐν ξύλω,
καί τούς ζώντας βροτούς
συνυψοῖς• ὑπό τήν γῆν δέ γενόμενος,
τούς κειμένους ὑπ' αὐτήν ἑξανιστᾶς.
Ὥσπερ λέων, Σῶτερ,
ἀφυπνώσας σαρκί,
ὡς τίς σκύμνος ὁ νεκρός ἐξανίστασαι,
ἀποθέμενος τό γῆρας τῆς σαρκός.
Τήν πλευράν ἐνύγης
ὁ πλευράν εἰληφῶς
τοῦ Ἀδάμ, ἐξ ἤς τήν Εὔαν διέπλασας,
καί ἐξέβλυσας κρουνούς καθαρτικούς.
Ἐν κρυπτῶ μέν πάλαι
θύεται ὁ ἀμνός•
σύ δ' ὑπαίθριος τυθεῖς, ἀνεξίκακε,
πάσαν κτίσιν ἀπεκάθηρας, Σωτήρ.
Τίς ἐξεῖποι τρόπον
φρικτόν, ὄντως καινόν;
ὁ δεσπόζων γάρ τῆς κτίσεως σήμερον
πάθος δέχεται καί θνήσκει δί' ἠμᾶς.
Ὁ ζωῆς ταμίας
πῶς ὀρᾶται νεκρός;
ἐκπληττόμενοι οἱ ἄγγελοι ἔκραζον•
πῶς δ' ἐν μνήματι συγκλείεται Θεός;
Λογχονύκτου, Σῶτερ,
ἐκ πλευρᾶς σου ζωήν
τή ζωή, τή ἐκ ζωῆς ἐξωσάση μέ,
ἐπιστάζεις καί ζωοῖς μέ σύν αὐτή.
Ἁπλωθεῖς ἐν ξύλω
συνηγάγου βροτούς•
τήν πλευράν σου δέ νυγεῖς τήν ζωήρρυτον,
πάσιν ἄφεσιν πηγάζεις, Ἰησοῦ.
Ὁ εὐσχήμων, Σῶτερ,
σχηματίζει φρικτῶς
καί κηδεύει ὡς νεκρόν εὐσχημόνως σέ
καί θαμβεῖταί σου τό σχῆμα τό φρικτόν.
Ὑπό γῆν βουλήσει
κατελθῶν ὡς θνητός,
ἐπαναγεις ἀπό γής πρός οὐράνια
τούς ἐκεῖθεν πεπτωκότας, Ἰησοῦ.
Καν νεκρός ὠράθης,
ἀλλά ζῶν ὡς Θεός
νεκρωθέντας τούς βροτούς ἀνεζώωσας,
τόν ἐμόν ἀπονεκρώσας νεκρωτήν.
Ὤ χαρᾶς ἐκείνης!
ὤ πολλῆς ἡδονῆς!
ἦσπερ τούς ἐν Ἅδη πεπλήρωκας,
ἐν πυθμέσι φῶς ἀστράψας ζοφεροῖς.
Προσκυνῶ τό πάθος,
ἀνυμνῶ τήν ταφήν,
μεγαλύνω σου τό κράτος, φιλάνθρωπε,
δί' ὧν λέλυμαι παθῶν φθοροποιῶν.
Κατά σου ρομφαία
ἐστιλβοῦτο, Χριστέ,
καί ρομφαία ἰσχυροῦ μέν ἀμβλύνεται
καί ρομφαία δέ τροποῦται τῆς Ἐδέμ.
Ἡ ἀμνάς τόν ἄρνα
βλέπουσα ἐν σφαγή
ταῖς αἰκίσι βαλλομένη ἠλάλαζε,
συγκινοῦσα καί τό ποίμνιον βοᾶν.
Καν ἐνθάπτη τάφω,
καν εἰς Ἅδου μολῆς,
ἀλλά, Σῶτερ, καί τούς τάφους ἐκένωσας
καί τόν Ἅδην ἀπεγύμνωσας Χριστέ.
Ἑκουσίως, Σῶτερ,
κατελθῶν ὑπό γῆν,
νεκρωθέντας τούς βροτούς ἀνεζώωσας
καί ἀνήγαγες ἐν δόξη πατρική.
Τῆς Τριάδος ὁ εἰς
ἐν σαρκί δί' ἠμᾶς
ἐπονείδιστον ὑπέμεινε θάνατον•
φρίττει ἥλιος καί τρέμει δέ ἡ γῆ.
Ὡς πικρᾶς ἐκ κρήνης,
τῆς Ἰούδα φυλῆς
οἱ ἀπόγονοι ἐν λάκκω κατέθεντο
τόν τροφέα μανναδότην Ἰησοῦ.
Ὁ κριτής ὡς κρίτος
πρό Πιλάτου κριτοῦ
καί παρίστατο καί θάνατον ἄδικον
κατεκρίθη διά ξύλου σταυρικοῦ.
Ἀλαζών Ἰσραήλ,
μιαιφόνε λαέ,
τί παθῶν τόν Βαραββᾶν ἠλευθέρωσας,
τόν Σωτήρα δέ παρέδωκας σταυρῶ;
Ὁ χειρί σου πλάσας
τόν Ἀδάμ ἐκ τῆς γής,
δί' αὐτόν τή φύσει γέγονας ἄνθρωπος
καί ἐσταύρωσαι βουλήματι τῷ σῶ.
Ὑπακούσας, Λόγε,
τῷ ἰδίω Πατρί,
μέχρις ἅδου τοῦ δεινοῦ καταβέβηκας
καί ἀνέστησας, τό γένος τῶν βροτῶν.
Οἶμοι, φῶς τοῦ κόσμου
οἶμοι φῶς τό ἐμόν!
Ἰησοῦ μου ποθεινότατε, ἔκραζεν
ἡ Παρθένος θρηνωδοῦσα γοερῶς.
Φθονουργέ, φονουργέ,
καί ἀλάστορ λαέ,
καν σινδόνας καί αὐτό τό σουδάριον
αἰσχύνθητι, ἀναστάντος τοῦ Χριστοῦ.
Δολοφόνε δεῦρο,
μιαρέ μαθητά,
καί τόν τρόπον τῆς κακίας σου δεῖξον μοί,
δί’ ὄν γέγονας προδότης τοῦ Χριστοῦ.
Ὡς φιλάνθρωπος τίς
ὑποκρίνει, μωρέ
καί τυφλέ πανολεθρότατε ἄσπονδε,
ὁ τό μύρον πεπρακῶς διά τιμῆς.
Οὐρανίου μύρου
ποίαν ἔσχες τιμήν;
τοῦ τιμίου τί ἐδέξω ἀντάξιον;
λύσσαν εὖρες καταρώτατε Σατᾶν.
Εἰ φιλόπτωχος εἰ
καί τό μύρον λυπεῖ,
κενουμένου εἰς ψυχῆς ἰλαστήριον,
πῶς χρυσῶ ἀπεμπολεῖς τόν φωταυγή;
Ὤ Θεέ καί λόγε,
ὤ χαρά ἡ ἐμή,
πῶς ἐνέγκω σου ταφήν τήν τριήμερον;
νῦν σπαράττομαι τά σπλάχνα μητρικῶς.
Τίς μοί δώσει ὕδωρ
καί δακρύων πηγᾶς;
ἡ θεονυμφος Παρθένος ἐκραύγαζεν,
ἴνα κλαύσω τόν γλυκύν μου Ἰησοῦν;
Ὤ βουνοί καί νάπαι
καί ἀνθρώπων πληθύς,
κλαύσατε καί πάντα θρηνήσατε
σύν ἐμοί τή τοῦ Θεοῦ ὑμῶν Μητρί.
Πότε ἴδω, Σῶτερ,
σέ τό ἄχρονον φῶς,
τήν χαράν καί ἡδονήν τῆς καρδιᾶς μου;
ἡ Παρθένος ἀνεβόα γοερῶς.
Καν ὡς πέτρα, Σῶτερ,
ἡ ἀκρότομος σύ
κατεδέξω τήν τομήν, ἀλλ' ἐπήγασας
ζῶν τό ρεῖθρον ὡς πηγήν ὧν τῆς ζωῆς.
Ὡς ἐν κρήνης μιᾶς
τόν διπλοῦν ποταμόν
τῆς πλευρᾶς σου προχεούσης ἀρδόμενοι,
τήν ἀθάνατον καρπούμεθα ζωήν.
Θέλων ὤφθης, Λόγε,
ἐν τῷ τάφω νεκρός,
ἀλλά ζῆς καί τούς βροτούς, ὡς προείρηκας,
ἀναστάσει σου, Σωτήρ μου, ἐγερεῖς.
Δόξα Πατρί
Ἀνυμνοῦμεν, Λόγε,
σέ τόν πάντων Θεόν,
σύν Πατρί καί τῷ Ἁγίω σου Πνεύματι,
καί δοξάζομεν τήν θείαν σου ταφήν.
Καί νῦν
Μακαρίζομεν σέ
Θεοτόκε ἁγνή,
καί τιμῶμεν τήν ταφήν τήν τριήμερον
τοῦ Υἱοῦ σου καί Θεοῦ ἠμῶν πιστῶς.
Ἡ ζωή ἐν τάφω
κατετέθης, Χριστέ,
καί ἀγγέλων στρατιαί ἐξεπλήττοντο
συγκατάβασιν δοξάζουσαι τήν σήν.

Κυριακή του Πάσχα - Ανάσταση του Ιησού Χριστού

 Την Κυριακή του Πάσχα εορτάζουμε την Ανάσταση του Ιησού Χριστού. Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος μας αναφέρει: Τα χαράματα της Κυριακής, πήγε η Παναγία και η Μαρία η Μαγδαληνή στον τάφο του Ιησού. Τότε έγινε μεγάλος σεισμός και ένας ’γγελος αφού κύλισε την πέτρα που έφραζε το μνήμα, κάθισε πάνω της. Οι στρατιώτες που φρουρούσαν τον τάφο, παρέλυσαν από τον φόβο τους. Απευθυνόμενος προς την Παναγία και την Μαρία τη Μαγδαληνή ο ’γγελος, τους είπε να μην φοβόνται και ότι ο Ιησούς που ψάχνουν έχει αναστηθεί. Τους έδωσε παραγγελία δε, να πάνε να ειδοποιήσουν τους μαθητές Του, για το γεγονός της Ανάστασης και να τους πουν να πάνε στην Γαλιλαία όπου και θα τους εμφανιστεί ο Ιησούς. Αυτό και έκαναν. Στον δρόμο, πηγαίνοντας προς τους μαθητές, εμφανίστηκε μπροστά τους ο Χριστός. Εκείνες τον προσκύνησαν και παρακινούμενες και από τον ίδιο έτρεξαν να αναγγείλουν το χαρμόσυνο γεγονός στους μαθητές Του. Εντωμεταξύ, οι Αρχιερείς ειδοποιήθηκαν από στρατιώτες ότι ο Ιησούς όντως αναστήθηκε. Κι εκείνοι αντί να σκεφτούν ποιόν οδήγησαν στην σταύρωση, έκαναν κάτι πιο απλό. Δωροδόκησαν τους στρατιώτες ώστε να λένε ότι το σώμα του Χριστού κλάπηκε την νύχτα από τους μαθητές Του, και δεν αναστήθηκε. Οι μαθητές πήγαν όντως στην Γαλιλαία και εκεί εμφανίστηκε μπροστά τους ο Χριστός. Τους ευλόγησε και τους είπε να ταξιδέψουν και να διδάξουν όσα αυτός τους δίδαξε. Επίσης τους έδωσε την εντολή, όποιον πιστεύει σε Αυτόν, να τον βαπτίζουν στο όνομα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Έτσι έκαναν οι μαθητές του, και έφτασε ο λόγος του Θεού μέχρι τις μέρες μας. Ανάσταση του Ιησού ΧριστούΗ γιορτή του Πάσχα είναι κινητή. Δεν γιορτάζεται, δηλαδή, κάθε χρόνο την ίδια ημερομηνία. Το πότε θα γιορτάζουμε το Πάσχα, καθορίστηκε από την 1η Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας το 325μ.Χ. Εκεί ορίστηκε ότι Κυριακή του Πάσχα θα είναι η πρώτη Κυριακή που ακολουθεί την πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία (21 Μαρτίου). Ένα τύχει και η πανσέληνος είναι ημέρα Κυριακή, τότε Πάσχα θα έχουμε την επόμενη Κυριακή. Εξ αυτού του ορισμού πηγάζει το συμπέρασμα ότι το Πάσχα «πέφτει» πάντα ανάμεσα στις 4 Απριλίου και στις 8 Μαΐου. Σχετικά με την προέλευση της λέξης Πάσχα, υπάρχουν δύο εκδοχές. Η πρώτη λέει ότι προέρχεται από την εβραϊκή λέξη «Pasah» που σημαίνει διάβαση. Στο Εβραϊκό Πάσχα άλλωστε αυτό εορτάζεται. Η απελευθέρωση των Εβραίων από τους Αιγυπτίους και η διάβαση της Ερυθράς Θάλασσας. Η δεύτερη εκδοχή, θέλει την λέξη Πάσχα να προέρχεται από το ελληνικό ρήμα Πάσχειν, προς τιμή των Παθών του Ιησού Χριστού. Το Πάσχα ή αλλιώς η Λαμπρή γιορτάζεται σε όλες τις γωνιές της Ελλάδας με σούβλισμα αρνιών, τσούγκρισμα κόκκινων αυγών, τραγούδια και χορούς. Όλη η επόμενη του Πάσχα εβδομάδα, είναι γιορτινή και γι’ αυτό τον λόγο η Εκκλησία μας έχει αποφασίσει να μην νηστεύουμε την Τετάρτη και την Παρασκευή εκείνης της εβδομάδας. Οι πιστοί συνηθίζουν για σαράντα ημέρες μετά το Πάσχα, όταν συναντιόνται να μην χαιρετιούνται ως συνήθως αλλά να λένε τα εξής λόγια:
 - Χριστός Ανέστη! 
- Αληθώς Ανέστη!
 Επίσης έχει καθιερωθεί από την Εκκλησία μας, για σαράντα ημέρες μετά το Πάσχα να λέγεται η Αναστάσιμη Προσευχή.

Προσευχή 

1. Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν,
θανάτῳ θάνατον πατήσας
καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι
ζωὴν χαρισάμενος.



2. Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι, 


προσκυνήσωμεν ἅγιον, Κύριον, 

Ἰησοῦν τὸν μόνον ἀναμάρτητον. 
Τὸν Σταυρόν σου Χριστὲ προσκυνοῦμεν 
καὶ τὴν ἁγίαν σου Ἀνάστασιν 
ὑμνοῦμεν καὶ δοξάζομεν· 
σὺ γὰρ εἶ Θεὸς ἡμῶν, 
ἐκτὸς σοῦ ἄλλον οὐκ οἴδαμεν, 
τὸ ὄνομά σου ὀνομάζομεν. 
Δεῦτε πάντες οἱ πιστοί, 
προσκυνήσωμεν τὴν τοῦ Χριστοῦ ἁγίαν ἀνάστασιν· 
ἰδοὺ γὰρ ἦλθε διὰ τοῦ Σταυροῦ 
χαρὰ ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ. 
Διὰ παντὸς εὐλογοῦντες τὸν Κύριον, 
ὑμνοῦμεν τὴν ἀνάστασιν αὐτοῦ· 
Σταυρὸν γὰρ ὑπομείνας δι᾿ ἡμᾶς, 
θανάτῳ θάνατον ὤλεσεν.



3. Ἀναστὰς ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ τοῦ τάφου 


καθὼς προεῖπεν, 

ἔδωκεν ἡμῖν τὴν αἰώνιον ζωὴν 
καὶ μέγα ἔλεος.
Μετάφραση
1. Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ἀναστήθηκε ἀφοῦ κατέβηκε καὶ δίδαξε στοὺς νεκρούς,
καταπατώντας μὲ τὸν θάνατό του τὸν φυσικὸν καὶ τὸν πνευματικὸν θάνατον
καὶ σὲ ὅσους βρίσκονταν σὲ τάφους, εἴτε φυσικοὺς εἴτε πνευματικούς,
χάρισε ἔτσι τὴν ἀληθινὴ ζωή.


2. Ἀφοῦ εἴδαμε τὴν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ,
ἂς προσκυνήσουμε τὸν ἅγιο καὶ Κύριο,
τὸν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ ποὺ εἶναι ὁ μόνος ἀναμάρτητος.
Τὴν Σταυρική Σου θυσία Χριστὲ προσκυνοῦμε
καὶ τὴν ἁγία σου Ἀνάσταση
ὑμνοῦμε καὶ δοξάζουμε·
διότι Ἐσὺ εἶσαι ὁ Θεός μας,
καὶ Θεὸ ἄλλον ἐκτὸς ἀπὸ Ἐσένα δὲν ἀναγνωρίζουμε κανένα,
καὶ μόνο τὸ ὄνομά Σου σημαίνει Θεὸς γιὰ ἑμᾶς.
Ἐλᾶτε ὅλοι οἱ πιστοί,
ἂς προσκυνήσουμε τὴν ἁγία ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ·
ἀφοῦ ἡ ἀνάστασή Του ποὺ ἔγινε μετὰ τὴν Σταυρική Του Θυσία,
ἔφερε μεγάλη χαρὰ ποὺ ἀπλώθηκε σὲ ὅλον τὸν κόσμο.
Παντοτινὰ θὰ εὐλογοῦμε τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου,
καὶ παντοτινὰ θὰ ὑμνοῦμε τὴν ἀνάστασή Του.
Διότι, ἐπειδὴ ὑπέμεινε Πάθη καὶ Σταυρό ἀπὸ ἑμᾶς γιὰ ἑμᾶς,
κατανίκησε κι ἔδιωξε τὸν θάνατο.


3. Μὲ τὴν ἀνάσταση Του ἀπὸ τὸν τάφον ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς
ὄπως εἶχε πεῖ πρὶν τὰ ἅγια πάθη Του,
μᾶς χάρισε τὴν ἀληθινὴ αἰώνια ζωή
καὶ τὸ μέγα ἔλεος τοῦ Θεοῦ στὶς ταπεινές μας ὑπάρξεις.
πηγή : http://paterikos.blogspot.gr

Μεγάλο Σάββατο Ανάσταση του Ιησού Χριστού



Το Μεγάλο Σάββατο είναι η τελευταία ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας και της Μεγάλης Σαρακοστής. Αφιερωμένη από την Εκκλησία μας στην κάθοδο του Ιησού στον ’δη. Ενώ το σώμα του Ιησού βρίσκεται στον τάφο, η ψυχή του κατέβηκε προσωρινά στον ’δη για να μεταφέρει στους νεκρούς τον Λόγο Του. Εντωμεταξύ οι Αρχιερείς με την άδεια του Πιλάτου, εγκαθιστούν φρουρά έξω από το μνήμα του Χριστού. Αυτό το έκαναν για να μην μπορέσουν οι μαθητές Του, να κλέψουν το σώμα Του και να διαδώσουν ότι αναστήθηκε. Είχαν οι Αρχιερείς αυτόν τον φόβο επειδή την ανάσταση Του, είχε προαναγγείλει ο Ιησούς ενόσω ήταν εν ζωή. Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, στις εκκλησίες μας, τελείται η Θεία Λειτουργία της Πρώτης Ανάστασης. Ονομάζεται έτσι, γιατί σε κάποιο σημείο της, ο Ιερέας προαναγγέλλει την Ανάσταση  του Κυρίου, λέγοντας: «Ανάστα ο Θεός κρίνων την γην…». Ίσως η ύπαρξη αυτής της προαναγγελλίας, να είναι ο λόγος που το πένθος των πιστών την ημέρα αυτή είναι μικρότερο σε σχέση με αυτό της Μεγάλης Παρασκευής. Στα Ιεροσόλυμα, η τελετή της Αφής του Αγίου Φωτός και της Ανάστασης του Κυρίου, γίνονται το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου. Στην Ελλάδα η Θεία Λειτουργία της Αναστάσεως γίνεται το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου. Κατά την διάρκεια της Λειτουργίας, στις 12 ακριβώς τα μεσάνυχτα, σβήνουν τα φώτα της εκκλησίας και ο ιερέας προβάλει στην Ωραία Πύλη, κρατώντας σε κάθε χέρι από μία δεσμίδα τριάντα τριών κεριών με το ’γιο Φως , και ψάλλοντας το «Δεύτε λάβετε Φως…». Στην συνέχεια ιερείς, ψάλτες και πιστοί βγαίνουν στο περίβολο της εκκλησίας όπου γίνεται η ανάγνωση του Ευαγγελίου της Αναστάσεως και ψάλλεται το «Χριστός Ανέστη εκ νεκρών θανάτω θάνατον πατήσας και τοις εν τοις μνήμασι, ζωήν χαρισάμενος». Οι πιστοί μετά το τέλος της λειτουργίας μεταφέρουν το Αγιο Φως στα σπίτια τους και το έθιμο θέλει να το φυλάνε να μην σβήσει για σαράντα ημέρες. Το Μεγάλο Σάββατο, όπως και η Μεγάλη Παρασκευή, είναι ημέρα αυστηρής νηστείας , με το λάδι να ανήκει στις απαγορευμένες τροφές. Όσοι δεν έχουν φτιάξει κουλούρια ή τσουρέκια και δεν έχουν βάψει κόκκινα αυγά την Μεγάλη Πέμπτη, το Μεγάλο Σάββατο έχουν την τελευταία τους ευκαιρία να το πράξουν. Οι ετοιμασίες των νοικοκυριών για το Πάσχα έχουν φτάσει στο τέλος τους. Το μόνο που απομένει είναι η κατασκευή της μαγειρίτσας που θα φαγωθεί μετά την ανάσταση καθώς και η προετοιμασία της ψησταριάς και της σούβλας για το αρνί ή το κατσίκι που θα φαγωθεί την ημέρα του Πάσχα.

Μεγαλη Παρασκευη - Τα Αγια Παθη Του Κυριου



"Τη Αγία και Μεγάλη Παρασκευή τα άγια και σωτήρια και φρικτά Πάθη του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού επιτελούμεν΄ τους εμπτυσμούς, τα ραπίσματα, τα κολαφίσματα, τας ύβρεις, τους γέλωτας, την πορφυράν χλαίναν, τον κάλαμον, τον σπόγγον, το όξος, τους ήλους, την λόγχην και προ πάντων τον σταυρόν και τον θάνατον, α δι’ ημάς κατεδέξατο΄ έτι Δε και την του ευγνώμονος ληστού, του συσταυρωθέντος αυτώ, σωτήριον εν τω σταυρώ ομολογίαν".
Το ιερό συναξάρι της αγίας αυτής ημέρας αναφέρει με λεπτομέρεια τι τιμούμε και προσκυνάμε αυτή την αγία ημέρα.
       Η Μεγάλη Παρασκευή είναι για μας τους χριστιανούς η πλέον φρικτή, πένθιμη και λυπητερή ημέρα, αλλά και η πιο ιερή, η πιο αγία, η πολυσέβαστη και πλέον αγαπητή και προσκυνητή ημέρα της Εκκλησίας μας. Κι αυτό διότι ο Βασιλεύς των βασιλευόντων και Κύριος των κυριευόντων, ο Ενανθρωπήσας Υιός και Λόγος του Θεού κρέμεται καρφωμένος, γυμνός, άπνους, επάνω στο ξύλο του σταυρού, ως χείριστος κακούργος.

Ο Εσταυρωμένος Χριστός μας πήρε επάνω Του όλες τις αμαρτίες του κόσμου και ανέβηκε εκών στο φρικτό Γολγοθά για να εξαγοράσει, μυστήριο πως, με το τίμιο Αίμα Του τη λύτρωση του ανθρωπίνου γένους. Τέλεσε ως ιερεύς και ταυτόχρονα ως ιερείο τη μεγαλύτερη και αποτελεσματικότερη θυσία όλων των εποχών, η οποία αποτέλεσε την πραγματική καταλλαγή με το Θεό. Ο απόστολος Παύλος τονίζει πως «εχθροί όντες κατηλλάγημεν τω Θεώ δια του θανάτου του υιού αυτού» (Ρωμ.5,10). Στο εξής ο αναγεννημένος «εν τω αίματι του Χριστού» (Εφ.2,13) άνθρωπος «ουκέτι ει δούλος, αλλ' υιός' ει δε υιός, και κληρονόμος Θεού δια Χριστού»  (Γαλ.4,5). Και αυτό επειδή επάνω στο φρικτό Γολγοθά συνήφθη δια του τιμίου Αίματος του Χριστού η αιώνια διαθήκη Θεού και ανθρώπου (Εβρ.8,15).

       Ποια καρδιά δεν λυγίζει την ημέρα αυτή μπροστά στη φρικτή και ανείπωτη θεοκτονία;. Ποια μάτια δε βουρκώνουν στο αντίκρισμα του γλυκύτατου Εσταυρωμένου; Ποια ψυχή δε μαλακώνει μπροστά στα άδικα παθήματα; Ποια γόνατα δεν κλείνουν κάτω από το Σταυρό για να προσκυνήσουν τα Θεία Πάθη; Εκατομμύρια πιστοί χριστιανοί πενθούν για τον οδυνηρό θάνατο του Χριστού μας. Κατακλύζουν τους ιερούς Ναούς με μπουκέτα άνθη στα χέρια για να τα εναποθέσουν στον ιερό Επιτάφιο. Να προσκυνήσουν το Λυτρωτή τους, Αυτόν, ο Οποίος «εξηγόρασεν ημάς εκ της κατάρας του νόμου τω τιμίω Του αίματι».

        Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός αφού συνελήφθη στον κήπο του Όρους των Ελαιών, ύστερα από την προδοσία του Ιούδα, σύρθηκε δέσμιος σε  μια δραματική νυκτερινή δίκη. Η μανία των αρχόντων του ισραηλιτικού λαού ήταν τέτοια που δεν μπορούσε να περιμένει για να ξημερώσει η αυριανή ημέρα. Οι ιεροί Ευαγγελιστές αναφέρουν λεπτομέρειες για την δίκη – παρωδία. Η καταδίκη ήταν ήδη προαποφασισμένη και μόνο έπρεπε να τηρηθούν κάποια νομιμοφανή προσχήματα. Τη λύση έδωκαν πληρωμένοι ψευδομάρτυρες, οι οποίοι, διαστρέφοντας τα λόγια του Χριστού στήριξαν την επιθυμητή κατηγορία: Ένοχος θανάτου!

        Με το φως της ημέρας οδηγήθηκε στο Πραιτόριο, στην έδρα του Ρωμαίου διοικητή Πιλάτου. Η επίσημη καταδίκη έπρεπε να απαγγελθεί από τη «νόμιμη εξουσία». Επιστρατεύθηκε ο όχλος για να φωνασκεί και να απαιτεί την σταυρική Του καταδίκη. Είναι αυτός ο ίδιος ο όχλος που λίγες ημέρες πριν φώναζε «Ευλογημένος ο Ερχόμενος»! Ο διεφθαρμένος εκπρόσωπος της διεφθαρμένης ρωμαϊκής εξουσίας, ανταλλάσσει την καταδίκη του Μεγάλου Αθώου με την ελευθερία του μεγάλου κακούργου Βαραββά. Ο Κύριος υφίσταται ανείπωτες ταπεινώσεις, τέτοιες που δεν υπέστη ούτε ο χειρότερος των κακούργων θνητών. Τελικά  παρ’ όλες τις επιφυλάξεις του ο Πιλάτος παραδίδει το Χριστό «ίνα σταυρωθή» (Λουκ.19,16).

        Φορτωμένος το βαρύ ξύλο του σταυρού πέρασε από τους δρόμους της αγίας πόλεως για διαπόμπευση, οδηγούμενος στον τόπο του μαρτυρίου, το λόφο του Γολγοθά. Το κουρασμένο, πληγωμένο και εξασθενισμένο άγιο σαρκίο Του δεν αντέχει το βάρος του ξύλου και πέφτει καταμεσής στο δρόμο. Αγγαρεύεται ο διερχόμενος Σίμων ο Κυρηναίος, ο οποίος τελικά ανεβάζει το φονικό όργανο στον τόπο της εκτελέσεως. Σκουριασμένα χοντρά καρφιά μπήγονται στα χέρια και τα πόδια Του. Το τίμιο Αίμα Του χύνεται άφθονο και βάφει τα άνομα χέρια των δημίων Του. Ως άνθρωπος πονά και υποφέρει, μα υπομένει το φοβερό μαρτύριο, το οποίο τον οδηγεί αργά και βασανιστικά στο θάνατο. Εκατέρωθέν Του σταυρώνονται δύο αδίστακτοι ληστές, από τους οποίους ο ένας μετανοεί και σώζεται (Λουκ.23,40). Είναι ο πρώτος άνθρωπος, που εισέρχεται στον άρτι ανοιχθέντα από τον Εσταυρωμένο Παράδεισο!

      Μέσα σους αφόρητους πόνους και το χειρότερο κάτω από το αίσθημα της άδικης καταδίκης Του, όχι μόνο δεν οργίζεται και δεν καταριέται τους άνομους δημίους Του, αλλά παρακαλεί τον Ουράνιο Πατέρα να τους συγχωρήσει, διότι «Ουκ οίδασι τι ποιούσι» (Λουκ.23,34). «Ήν δεν ωσεί ώρα έκτη» (Λουκ.23,44), ο Κύριος φθάνοντας στα έσχατα της ανθρώπινης αντοχής, «κράξας φωνή μεγάλη αφήκε το πνεύμα» (Ματθ.27,50). Αμέσως συνέβησαν θαυμαστά και πρωτόγνωρα φαινόμενα: «σκότος εγένετο εφ’ όλην την γην έως ώρας ενάτης, του ηλίου εκλείποντος» (Λουκ.23,44), «το καταπέτασμα του ναού εσχίσθη εις δύο από άνωθεν έως κάτω, και η γη εσείσθη και αι πέτραι εσχίσθησαν, και τα μνημεία ανεώχθησαν και πολλά σώματα των κεκοιμημένων αγίων ηγέρθη, και εξήλθον εις την αγίαν πόλιν και ενεφανίσθησαν πολλοίς» (Ματθ.27,51-52).

Αν οι σκληρόκαρδοι Ιουδαίοι έμειναν απαθείς μπροστά στην φρικτή θεοκτονία, η άψυχη φύση συγκλονίστηκε συθέμελα, διαμαρτυρόμενη για τη μεγαλύτερη κακουργηματική πράξη όλων των εποχών, για το άδικο πάθος και τον αναίτιο θάνατο του Θεού! Αιώνιοι φυσικοί νόμοι διαταράχτηκαν, ο κόσμος έφτασε στο χείλος της καταρρεύσεως. Ο εθνικός αρεοπαγίτης Διονύσιος, από την Αίγυπτο, αναφώνησε δραματικά πως «ή θεός τις πάσχει, ή το παν απόλυται». 

       Ο επί κεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος «εκατόνταρχος και οι μετ’ αυτού τηρτούντες τον Ιησούν, ιδόντες τον σεισμόν και τα γινόμενα εφοβήθησαν σφόδρα λέγοντες΄ αληθώς Θεού υιός ην ούτος» (Ματθ.27,54). Το ίδιο «και πάντες οι συμπαραγενόμενοι όχλοι επί την θεωρίαν ταύτην, θεωρούντες τα γενόμενα, τύπτοντες εαυτών τα στήθη υπέστρεφον» (Λουκ.23,48). Αντίθετα οι αρχιερείς και οι Φαρισαίοι, όχι μόνο δεν συγκινήθηκαν από τα συγκλονιστικά γεγονότα, αλλά πήγαν στον Πιλάτο ζητώντας του: «κέλευσον ασφαλισθήναι τον τάφον εως τρίτης  ημέρας, μήποτε ελθόντες οι μαθηταί αυτού νυκτός κλέψωσιν αυτόν και είπωσι τω λαώ, ηγέρθη από των νεκρών΄ και έσται η εσχάτη πλάνη χείρων της πρώτης» (Ματθ.27,64).

         Η Μεγάλη Παρασκευή είναι, όπως προαναφέραμε, ημέρα θλίψεως και συντριβής για μας του πιστούς. Όμως για τη θεολογία της Εκκλησίας μας η Μεγάλη Παρασκευή είναι ήδη Πάσχα. Η ψυχή του Κυρίου, ως ψυχή αληθινού ανθρώπου έπρεπε να ακολουθήσει την προδιαγεγραμμένη πορεία της, να κατέβει στον παμφάγο Άδη, στον τόπο κατοικίας όλων των ψυχών, όλων των εποχών. Όμως η ψυχή του Κυρίου, ως αναπόσπαστο μέρος της θεανδρικής υποστάσεως του Θεού Λόγου, δεν ήταν δυνατόν να κρατηθεί στον τόπο της βασάνου, δεν ήταν δυνατόν η ψυχή της πηγής της ζωής, να γίνει βορρά του θανάτου και να παραμείνει δέσμια του Άδη. Σύμφωνα με την πατερική διδασκαλία της Εκκλησίας μας η ψυχή του Κυρίου λειτούργησε ως δόλωμα στον Άδη. Ως παμφάγος κατάπιε το δόλωμα αυτό και πιάστηκε και αιχμαλωτίσθηκε από αυτό και νικήθηκε!

         Το Θείο Πάθος έχει και μια άλλη σημαντική παράμετρο για μας τους ορθοδόξους πιστούς. Χωρίς αγώνα και παθήματα, είναι αδύνατο να υπάρξει νίκη και θρίαμβος. Χωρίς θυσία είναι αδύνατον να υπάρξει λύτρωση. Χωρίς σταυρό δεν  μπορεί να υπάρξει ανάσταση. Το Θείο Πάθος δείχνει και σε μας την ανάγκη να ακολουθήσουμε πρόθυμα το δικό μας δρόμο του μαρτυρίου, να ανεβούμε στο δικό
μας σταυρό, που είναι η σταύρωση και ο θάνατος του παλαιού πτωτικού εαυτού μας, προκειμένου να έχουμε την μακάρια ελπίδα και της δικής μας αναστάσεως. Σύμφωνα με την προτροπή του ιερού υμνογράφου! «Μη ως Ιουδαίοι εορτάσωμεν, και γαρ το Πάσχα ημών, υπέρ ημών ετύθη Χριστός ο Θεός. Αλλ’ εκκαθάρωμεν εαυτούς, από παντός μολυσμού, και ειλικρινώς δεηθώμεν αυτώ, Ανάστα Κύριε, σώσον ημάς ως φιλάνθρωπος»! 


πηγή : http://www.agioritikovima.gr